چگونگی پیدایش و منشاء سگ ؛ چند نکته اساسی در این رابطه

چگونگی پیدایش سگ را بنا به کاوش های باستان شناسی به 30 میلیون سال قبل همزمان با میمون های اولیه بر روی زمین می دانند و اولین حیوان اهلی شناخته شده است.

بنا به کاوش های باستان شناسی مربوط به ۳۰ میلیون سال قبل همزمان با میمون های اولیه حیوانی بر روی زمین می زیسته که دارای بعضی از اختصاصات و ویژگی های خانواده سگ سانان (The candae) بوده است، نام علمی که به حیوان داده شده است، سینود سموس می باشد.

پس از طی تحولی طولانی که تقریبا ۱۰۰۰۰۰۰ سال به طول انجامید، حیوانی دگیری به نام تومارکتوس (Tomarectus) بر روی زمین ظاهر گردید که به گرگ شبیه بوده است، و در حقیقت می توان گفت جد گرگ امروزی، روباه، شغال، کویوتا دنیکو بوده اند، که به نام خانواده کانیس، فامیلیاریس (eanisfamiliaris) موسوم اند و در حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش به تدریج توانستند در تمام قسمت های جهان پراکنده گردنند.

گرگ امروزی بیش از هر حیوان دیگری از خانواده سگ سانان به سگ شباهت دارد، و در حقیقت می توان قبول کرد و آن را به طور منطقی پذیرفت که جد تمام سگ های امروزی گرگ بوده است. هر چند در خلال این مدت بعضی از گونه های متعلق به این خانواده سگ سانان، ممکن است به تدریج منقرض و امروزه یا نسل آنها در حال انقراض و تحلیل است و یا به طور کلی نابود گردیده اند.

چگونگی پیدایش سگ و نخستین حیوانات اهلی

هیچ گونه شکی نباید به خود راه داد، از اینکه سگ ها به عنوان اولین حیوانات اهلی در روی زمین در تمام دنیا به شمار می روند، شاید نخستین مدارک بدست آمده در مورد وجود سگ ها به عنوان اولین حيوان اهلی مربوط به آثار بقایای به جای مانده از استخوان ها و مجموعه های باقی مانده در اثر حفاری های بدست آمده مربوط به عصر حجر بوده که به تدریج در سرتاسر اروپای شمالی و مرکزی، در طی کاوش باستان شناسان غربی بدست آمده است.

آنچه مسلم است از ابتدا سگ ها همیشه در اطراف محل زندگی انسان ها زندگی می کرده اند و معمولا از پس مانده غذای انسان تغذیه می کرده اند، سپس به تدریج در طی قرون متمادی و در طی زمان، توانستند احتیاجات خود را در پناه زندگی با انسان ها به نحوی تأمین کنند.

سپس با توجه به قدرت بویایی فوق العاده، حس شامه و قدرت شنوایی بالایی که از خود نشان دادند، به تدریج توانستند از وجود آنها جهت نگهبانی از دژهای نظامی، محافظت از معابد رومیان و صومعه سراها و مکانهای مقدس استفاده کنند.

انسان های نخستین با آگاهی از قدرت نگهبانی و محافظت آنها توانستند خود را از وجود دشمن و حیوانات وحشی و درنده حفظ کنند و در پناه آنها زندگی آرام و بی دغدغه ای داشته باشند، همچنین برای اهدافی خاص همچون ردیابی، تعقیب و دسترسی به شکار توانستند از این حیوان حداکثر استفاده را بدست آورند.

با توجه به اینکه پرورش و تربیت سگ پیشرفت زیادی کرده است، ولی هدف اصل امروزه از آن، بیشتر ایجاد نژادهایی است که از نظر جسمی و رفتاری، نژادهایی کاملا بی عیب و عاری از هرگونه نقیصه باشند، به نحوی که ظاهر آنها، نمایانگر نژادشان باشد.

امروزه با توجه به همه پیشرفت هایی که در زمینه مختلف علوم انجام گرفته، هنوز هم این حیوان توانسته است جایگاه اصلی خود را در زندگی انسان ها به خوبی حفظ کنند و تاکنون کمتر وسیله و دستگاهی تا به امروز به وجود آمده که توانسته باشد جای سگ را در ردیابی افراد گمشده در انبوه بهمن در مناطق کوهستانی پیدا کند، همچنین در سوانح طبیعی در شناخت افراد زیر آوار مانده در اثر زلزله، نقش ردیابی و شناسایی را به عنوان سگهای جسدیاب به عهده گرفته و توانسته باشد افرادی که در پناه خروارها خاک گرفتار شده یا مدفون گردیده اند آنها را شناسایی و نقش خود را به خوبی ایفا کند.

رابطه انسان و سگ در طول تاریخ

شاید دوستی بین انسان و سگ قدیمی ترین و پایدارترین دوستی است که بتوان در طول تاریخ از آن نام برد، در طی این مدت با توجه به همه مشکلات و مصائب و تمام پستی و بلندی هایی که انسان در طی این قرون با آن همراه بوده، از جنگ به صلح و از ثروت و خوشبختی به فقر و بدبختی، سگ تنها یار وفادار و مونس دلپذیر دل ها در کنار انسان بوده است.

رابطه انسان و سگ

از آثار هنری که از ۴۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به جا مانده، سگ را در صحنه شکار نشان می دهد، بر روی دسته کاردی که تقریبأ ۵۰۰۰ سال قدمت داشته، تصویر سگی را که با گردنبند نقش بسته نشان می دهد و این شاید اولین نشانه ای است که سگ از قدیم الایام برای نگهبانی و حراست انسان مورد استفاده قرار گرفته است.

وجود تصاویر سگ در کنده کاری ها در روی سنگ ها، مجسمه های ساخته شده از سنگ و چوب و نقش انواع نژادهای معروف قدیمی نظیر (گری هوند- ماستیف) نقاشی های انسان های نخستین که سگ را در صحنه شکار نشان می دهد، همه گواه و دلالت برین باور دارد که چگونگی پیدایش سگ در جوامع بشری در ایران باستان دارای نقش ارزنده داشته، در این مورد به نظر می رسد سگ های نژاد فوکس تریر و گریت دین محبوترین سگ های آن دوران باشند.

زیرا علاوه بر اینکه از قدرت بدنی بالایی برخوردار بوده اند، دارای سرعت، زیبایی و هوش سرشاری داشته و جهت نگهبانی، محافظت از آنها می توانسته اند، استفاده های مناسبی کنند.

برخی از تمدن های باستان حکایت از چگونگی پیدایش سگ و بت هایی دارد که به صورت مومیایی شده در معبد مورد پرستش قرار می گرفته، در ژاپن، عهد باستان، رسم بر این بوده که هر کس با نام سگ مورد پرستش خود، خودکشی می کرده، در دنیای پس از مرگ دارای حیات جاودانه ای خواهد داشت.

در تمدن مصر باستان، وجود مجسمه ای از سر سگ را به عنوان خدای مرگ قلمداد می کرده اند و عقیده بر این بوده که روح انسان را به حیات جاودانه راهنمایی می کنند.

معتقدند زمانی که فراعنه در مصر باستان فرمانروایی می کرده است، از نوعی سگ که دارای پاهای بلند و بدنی نحیف و استخوانی داشته و از سرعت بالایی برخوردار بوده (گری هوند) احتمالا به منظور شکار از آن استفاده می کرده اند.

در اساطیر یونان باستان هم از سگ های ماستيف جنگجو حکایت شده که به عنوان نگهبان و جهت استفاده از شکار حیوانات نظیر گوزن، آهو و پرندگان وحش استفاده می کرده اند.

رومی ها از سگ های نژاد «بلادهوند» و «گری هوند» بیشتر برای شکار استفاده می کرده اند، علاوه بر این، نوعی نژاد سگ را برای ردیابی شکارهای کوچک (خرگوش) مورد استفاده قرار می داده اند که شاید بتوان آن را به اجداد سگهای نژاد «پوینتر» امروزی نسبت داد.

اشتیاق برای شکار در عصر باستان موجب ایجاد سگ هایی مخلوط که «دورگه» و نژادهای اختصاصی تر برای شکار گوزن و پرندگان وحشی گردید. از جمله این نژادها می توان به سگ های تریر، گری هوند و فوکس تریر اشاره کرد.

ولی از نژاد ماستیف بیشتر برای شکار حیوانات بزرگتر استفاده می کردند. کار توسعه نژادهای مدرن و جدید در سگها و خالص سازی آنها همچنان تا اواخر قرن شانزده میلادی ادامه پیدا کرد.

چگونگی پیدایش سگ و نقش مذاهب و ادیان در طول تاریخ

مذاهب و ادیان مختلف در طول تاریخ نیز هر کدام برای سگ مقام ویژه ای قائل بوده اند، مصریان قدیم برای سگ مرده مقبره و بارگاه می ساختند، کسی که سگ را می کشته او را به تنبیهات بدنی سخت محکوم می کردند، در صورتی که کسی نسبت به سگ بی رحمی و شقاوت به خرج می داده او را به مرگ محکوم می کرده اند.

معابد یونانیان و رومیان به وسیله سگ های نگهبان، محافظت می شده، گاهی اوقات حتی اشاره به هر معبد به بیش از ۱۰۰۰ سگ برای این منظور اشاره شده است.

چینی ها و اهالی تبت سگ را مقدس می دانستند و در تبت بعضی از نژادهای سگ مانند تریر تبتی و لهاسا اپسو به عنوان حیوان مقدس منحصرا در صومعه سراها و معابد و پرستشگاه ها پرورش داده می شده است. ایرانیان نیز سگ را نگهبان گله و حامی انسان می دانسته اند و کشتن سگ را جرم بزرگی به حساب می آورده اند.

6 نکته کلیدی در رابطه با انتخاب سگ ؛ خرید و نگهداری از آن ها

بهداشت اولیه سگ ؛ 3 نکته کلیدی که باید در رابطه با این موضوع بدانیم

اصول تغذیه سگ ؛ 4 نکته کلیدی در رابطه با نقش آن در سلامت این حیوانات

انگیزه های نگهداری سگ

نگهداری و حمایت از سگ در زندگی امروز، به انواع و اقسام مختلف مورد توجه قرار گرفته است. برخی اشخاص این حیوان را مونس و مصاحب خود ساخته و یا برای تفریح و تفنن نگهداری نموده و آن را جزئی از خانواده محسوب می دانند و در موقع مسافرت یا مهاجرت سگ را نیز همراه خود می برند.

نژادهای بخصوصی از سگ که استعداد شکار دارند، به عنوان سگ های شکاری به کمک دوستداران شکار شتافته و با بهره گیری از حس بویایی قوی که از ویژگی های آنها می باشد، در عملیات شکاریابی و یا پیدا کردن پرنده شکار شده در لابلای بوته های جنگلی یا در دریاچه ها و مرداب ها، شکارچیان را یاری می نمایند.

بعضی اشخاص سگ را به عنوان محافظ و پاسبان منازل خود و به منظور در امان بودن از سرقت و دستبرد منازل نگهداری می کنند تا در موقع لزوم بتوانند با خیال آسوده و راحت به انجام امور خارج از منزل پرداخته و یا به گردش و مسافرت رفته و یا در هر حال در هنگام شب خواب آرامی داشته باشند.

سگ های پاسبان در پادگان ها و پایگاه های نظامی نیز جهت محافظت و مراقبت مورد استفاده قرار می گیرند. پاره ای از نژادها که از قدرت بویای و ردیابی فوق العاده ای برخوردار هستند، در واحدهای امنیتی و کشف مواد مخدر تحت آموزش خاص قرار گرفته و می توانند در جای خود کمک های ذی قیمتی در کشف جنایات به عمل آورند.

انگیزه های نگهداری سگ

همچنین بنا به دلایل متعدد انسان سگ را اهلی تربیت کرده است، تا از قدرت خارق العاده و ویژگی های بارز و برجسته ی این حیوان که مظهر حق شناسی و وفاداری لقب گرفته است، به نفع خود استفاده نماید.

از این مسائل که بگذریم در مؤسسات پژوهشی «پزشکی»، سگ به عنوان یک حیوان آزمایشی و تجربی، کمک های ارزنده ای به توسعه و پیشرفت علوم پزشکی نموده و در واقع با از دست دادن زندگی خود، خدمت بزرگ به تأمین رفاه و آسایش بشریت نموده است.

نمونه بارز آن را می توان در زمینه بیماری های قلب و عرق مشاهده کرد که تمام پیشرفتی که در زمینه بیماری های قلب در انسان صورت گرفته، مرهون این حیوان با ارزش می باشد.

در اجتماعات امروزی، سگ فقط یک حیوان خانگی نیست، بلکه یار باوفای انسان های تنها، دوست صمیمی وعصای دست و راهنمای نابینایان هم پای عاشقان شکار، چوپان گله های گوسفند و گاو، نگهبان، نامه رسان، همرزم سرباز ر جهبه های جنگ و بالاخره شریک انسان در تمام ابعاد زندگی است.

سگ علاوه بر تحقیقات پزشکی در مطالعات فضایی نیز مورد استفاده دانش امروزی است اخیرا یک فیلسوف انگلیسی در وصف سگ گفته است: «سگ به مثابه یک انسان افتخاری است».

چگونگی پیدایش سگ و منشاء سگ ها

سگ های اهلی همانند روباه، شغال، گرگ و دینگو متعلق به خانواده گوشتخواران می باشند. دینگو نوعی پستاندار است که از نظر جایگاه بین اجداد سگ و پریا قرار دارد. ارتفاع آن ۵۰ سانتی متر بوده به رنگ قرمز تا حنایی روشن یافت میشود.

اولین اعضای خانواده سگ سانان حدود ۲۵ میلیون سال قبل در شمال آمریکا به وجود آمدند و سپس به سمت غرب گسترش یافتند. تعدادی به طرف جنوب آمریکا رفتند؛ روباها از این گروه مشتق شدند.

چگونگی پیدایش سگ و سابقه نگهداری سگ ها در اروپا به حداقل ۱۰۰۰۰ سال قبل برمی گردد. بیشتر شواهد نشان می دهد که اصلیت سگ های اهلی منصوب به آفریقا و آسیا است و از آنجا به همراه مهاجرین به اروپا آورده شده اند. سابقه اهلی کردن سگ در جنوب غربی آسیا به ۲۰۰۰۰ سال قبل برمی گردد.

چگونگی پیدایش سگ

تاکنون چگونگی پیدایش سگ و منشاء آن ها مشخص نشده است. دانشمندان در مورد اینکه اجداد وحشی سگ ها، گرگ، شغال، یا دینگو بوده است اختلاف نظر دارند. هر چند که در مورد این نکته که گرگ و احتمالا شغال در خانواده سگها قرار دارند متفق القول اند.

گروهی بر این عقیده اند که تمام سگ ها از پستاندار اولیه به نام miacid که بیش از ۵۰ میلیون سال قبل می زیسته است مشتق شده اند. گروهیدیگر نوعی گوشتخوار به نام Canis Ferus را که منقرض شده است، منشاء سگهای اهلی می دانند اما مدرکی دال بر وجود این گوشتخوار به دست نیامده و این تنها ایک فرضیه است.

تا زمانی که نتوان با مدرک مستندی سگهای اهلی را به گونه های منقرض شده گوشتخواران مرتبط کرد، نمی توانیم احتمال وجود منشاء مستقل را برای سگها رد کنیم.

نخستین حیوانات اهلی

هیچ شکی در مورد چگونگی پیدایش سگ و اینکه سگ ها اولین حیوانات اهلی بودند وجود ندارد. نخستین مدارک در مورد وجود سگ ها به عنوان حیوان اهلی در اسکاتلند، دانمارک و آلمان با شناسایی استخوان ها و جمجمه های پیدا شده در حفاری های مربوط به عصر حجر در سراسر اروپای شمالی و مرکزی به دست آمده است.

یقینا در ابتدا سگ ها (گرگ ها) در اطراف محل زندگی انسان پرسه می زدند تا از پس مانده غذایی آنها تغذیه کنند. سگ ها از استخوان ها و پس مانده غذایی، احتیاجاتشان را برآورده می ساختند و بعدها جهت نگهبانی از آنها استفاده شد. سگ ها به خاطر قدرت بویایی و شنوایی بالا، انسان های نخستین را از وجود خطر، دشمن و شکار قبل از اینکه خودشان مطلع شوند باخبر می کردند.

انسان های نخستین کم کم به این فکر افتادند که از این غرایز سگ ها در راه شکار استفاده کنند. بعدها نیز از سگ به عنوان نگهبان گله استفاده شد و وظایف سگ ها به تدریج افزایش یافت.

علی رغم پیشرفت علوم، سگ ها هنوز هم جایگاهشان را در زندگی انسان حفظ کرده اند و هیچ چیز نتوانسته است جای سگ ها را در ردیابی افراد گشمده، راهنمایی افراد نابینا و پیداکردن قربانیان در سوانح طبیعی بگیرد. سگ ها مطمئنا همیشه جایگاهشان را به عنوان مهمترین دوست و باوفاترین همدم در بین سایر حیوانات حفظ خواهند کرد.

.

چگونگی پیدایش سگ و جایگاه آن در تمدن باستان

تصویر سگ ها در کنده کاری ها، مجسمه ها و نقاشی های انسان های نخستین به خوبی قابل رؤیت است و اطلاعات مفیدی را در مورد نژاد سگ های باستان و نقشی را که در جوامع بشری به عهده داشتند در اختیار ما قرار می دهد.

به نظر می رسد که سگ های نژاد مستیف و گری هوند محبوب ترین سگ های آن دوره باشند زیرا قدرت بدنی، سرعت، زیبایی و هوش بالایی داشتندو جهت نگهبانی و شکار مناسب بودند.

برخی از تمدن های باستان بت هایی را که به شکل سر سگ بود به عنوان معبود پرستش می کردند در ژاپن باستان عقیده بر این بود که هر کس با نام سگ مورد پرستش آنها خودکشی کند در زندگی پس از مرگ دارای حیات جاودان خواهد بود.

سر سگ یا سرگرگ و شغال در تمدن مصر به عنوان خدای مرگ معروف بود و عقیده بر این بود که روح انسان را به حیات جاودان راهنمایی می کند.

مصری ها همچنین بتی به شکل گری هاند را به عنوان خدای بدی پرستش می کردند و آن را به صورت حیوانی با گوش های نوک تیز و بلند و دم جارویی طویل رسم می کردند. فراعنه ای که در مصر باستان فرمانروایی می کردند از نوعی سگ که دارای پاهای بلند بود و سرعت بالایی داشت به منظور شکار استفاده می کردند.

در اساطیر یونان باستان سگی که دارای سه سر و دمی شبیه اژدها بود از در ورودی دنیای مردگان محافظت می کرد. یونانی ها از نژاد مستيف به عنوان سگ نگهبان و از هاندها جهت شکار استفاده می کردند.

رومی ها از نژادهای greyhound bloodhound برای شکار استفاده می کردند. علاوه بر این از نوعی نژاد کوچک تر برای ردیابی شکارهای کوچک استفاده می نمودند که اجداد سگ های پوینتر امروزی هستند.

رومی ها از نژادهای مستيف برای نگهبانی و تفریحات ورزشی استفاده می کردند. این سگ ها مجبور بودند در میدان های مسابقه با یکدیگر بجنگند تا قوی ترین آنها مشخص شود.

اشتیاق برای شکار در عصرهای میانی موجب ایجاد سگ های دورگه و نژادهای اختصاصی تری برایشکار خرگوش، گوزن و پرندگان وحشی شد. از جمله این نژادها می توان سگ های تریر و گری هاند را نام برد. از سگ های مستیف هم برای شکار حیوانات بزرگتر استفاده می شد. کار توسعه نژادهای جدید سگ ها ادامه یافت و خالص سازی آنها طی قرن ۱۶ میلادی صورت گرفت.

منشاء نژادها

همان طوری که در طبیعت، تمامی موجودات زنده خودشان را با شرایط محیطی و تغییرات آب و هوایی وفق می دهند هیچ شکی وجود ندارد که سگ ها نیز که در مراحل اولیه در نقاط مختلف جهان به وجود آمدند خودشان را با این شرایط سازگار کرده باشند.

سگ های تازی اولیه برای نواحی بیابانی و جلگه ای و سگ های مستيف برای نواحی کوهستانی و جنگلی سازش یافتند. موتاسیون (جهش موجب افزایش تعداد گونه ها شد و بتدریج این گونه ها آگاهانه توسط انسان به کار گرفته و پرورش داده شد.

جمجمه ها و استخوان های یافت شده از عصر حجر نشان می دهد که حداقل چهار نوع سگ در اروپا وجود داشته است که از نظر جثه و شکل جمجمه با هم تفاوت داشتند.| دور از واقعیت خواهد بود اگر تصور کنیم که انسان در ایجاد این چهار گونه دخالتی داشته است.

ممکن است متفاوت باشد؛ به عنوان مثال در بعضی موارد از گرگ و در موارد دیگر از شغال مشتق شده اند. همچنین ممکن است از حیوان دیگری که به طور مستقل از سایر حیوانات تکامل یافته است به وجود آمده باشند.

بقایای Peat spitz یا Canis Familiaris Palustris Peat dog، در باتلاق های جنوب سودان یافته شده است. اسکلت کاملی نیز از Peat – Spitz به دست آمده که دارای ۴۰ تا ۴۵ سانتی متر ارتفاع، سری گرد و پوزهای کشیده و باریک است.

عقیده بر این است که چگونگی پیدایش سگ های نژاد اشنازر، تریرها و تعدادی از سگ های Spitz از Spitz Peat به وجود آمده باشند.Canis Familiaris intermedius، دارای جثه ای متوسط با سری عریض و پوزهای نسبتا کشیده و نگهداری و پرورش سگ پهن بود و به نظر می رسد که جد سگ های تازی امروزی باشد.

Canis Familiaris inostranzewi، گونه بزرگتر سگ ها بود که سری قوی و مستحکم داشت. این گونه عمدتا در اروپای شمالی و مرکزی زندگی می کرد و به نظر می رسد که جد سگ های سورتمه شمالی و گونه های بزرگ جثه Spitz مستیف، سنت برنارد و سگ های گله بزرگ جثه در اروپای مرکزی باشد.

Canis Familiaris leinieri، سگ دوره چهارم عصر حجر، سگی بزرگ جثه با سری باریک بود و عقیده بر این است که جد سگ های تازی شمالی (northern sighthound) مثل Irish wolfhound و Deerhound و برزوئی باشد.

طی عصر برنز گونه دیگری به نام Canis Familiaris matris optimae، در سراسر اروپای مرکزی گسترش یافت که دارای جثه ای متوسط با سری نسبتا پهن و دراز و پوزهای کشیده و نوک تیز بود. عقیده بر این است که ژرمن شپهرد (Alstain) از این سگ منشاء گرفته باشد.

ژرمن شپهرد

تعدادی از دانشمندان بر این عقیده اند که این گونه، جد نژادهای بزرگ جثه سگ های گله اروپای مرکزی نیز می باشد در حالی که دانشمندان دیگر عقیده دارند که اینها از Canis Familiaris inostranzewi، مشتق شده اند.

علاوه بر این گروهی بر این عقیده اند که به علت شباهت بسیار زیاد بین سگ های نژاد ژرمن ش پرد وگرگ احتمالا این سگ ها از گرگ ها مشتق شده اند و به همین دلیل به سگ های نژاد ژرمن شپهرد، سگ های گرگی نیز می گویند.

مدرکی دال بر اینکه Sighthound جنوبی از همان منشاء Sighthound شمالی باشد یا اینکه بومی اروپا باشد به دست نیامده است و عقیده بر این است که از پریا، شغال یا گرگ هندی Canis) (Pallipes منشاء گرفته باشند) و جایگاه آنها همان جایگاهی است که برای پریا و دینگو در نظر گرفته می شود.

پریاها سگ های ولگردی هستند که از بالکان تا استرالیا و از آفریقای شمالی تا ژاپن یافت می شدند. پریاهای مناطق مختلف با هم تفاوت دارند. برخی شبیه سگ گله، برخی شبیه دینگو و بعضی هم شبیه گری هوندهای اولیه می باشند.

با وجود مطالعات گسترده در زمینه منشاء پریاها هنوز مشخص نشده است که آیا پریاها اجداد وحشی سگ های اهلی اولیه هستند یا اینکه پریاها خود اولین سگ های اهلی بوده اند. پریاها گاهی اوقات به عنوان گونه خالص Spitz و گاهی اوقات به عنوان آمیخته Sighthound ظاهر شده اند.

اگر بتوانیم ثابت کنیم که پریا یک Sighthound اولیه است، نتیجه طبیعی این خواهد بود که پریای که از Sighthound مشتق شده است، حلقه مفقوده بین سگ وحشی و Sighthound مصر باستان باشد.

گروهی نیز بر این عقیده اند که سگهای شکاری آفریقایی اولین سگ های اهلی می باشند. یکی از این سگ ها نژاد باسنجی می باشد که دو ویژگی سگ های وحشی را با خود دارد. یکی اینکه سگ های ماده آن برخلاف سایر نژادهای اهلی تنها یکبار در سال فحل می شوند (سایر نژادای اهلی دوبار در سال فحل می شوند و دیگر اینکه سگ های باسنجی قادر به پارس کردن نمی باشند.

همان طوری که در مورد چگونگی پیدایش سگ و منشاء آنها اختلاف نظر وجود دارد در مورد منشاء نژادها هم بحث وجود دارد و یافته های ما در آینده باعث افزایش آگاهی هایمان در این زمینه خواهد شد.

همراه با تغییرات ایجاد شده در اثر جهش ها، انسان نیز اقدام به پدید آوردن نژادهایی کرده است به موازات مهاجرت انسان از نقطه ای به نقطه ای دیگر بین سگ های آن مناطق دورگه گیری انجام شد.

البته در ابتدا تنها پیدایش نژادهایی با قدرت بدنی و بویایی بالا و سرعت زیاد مدنظر بود اما بعدها ظاهر سگ ها بیشتر مدنظر قرار گرفت و کارآیی آنها کمتر مورد توجه بود. حدود ۴۰۰۰ سال قبل در مصر متخصصین زبردستی در زمینه اصلاح نژاد سگ فعالیت داشتند.

نقاشی های بیشار، مجسمه ها و یادداشت های نوشته شده بر روی پاییروس نشان دهنده سگ های موجود در آن زمان هاست. در هنر مربوط به مصر باستان چهار نژاد کاملا خالص دیده می شود:

Pariah Spitz، نوعی سگ شکاری، یک Sighthound با گوش های تیز و دمی آویزان یا حلقه ای که قسمتی به پشت سگ برمی گشت و سرانجام یک نژاد عروسکی از نوع Spitz.

نژادی از زمان باستان که برای ما شناخته شده تر است Canis molussus می باشد. این سگ از نتاج Canis inostranzewi می باشد و به نظر می رسد که از تبت منشاء گرفته باشد.

سگ molossian در همان ابتدا از تبت به طرف چین، هند و آشور گسترش یافت و طی دوران باستان به سمت کشورهای شمالی مدیترانه پراکنده شد و بعدا به اروپای مرکزی رسید تا آنجا که به طور کنایه گفته می شود خون آن هنوز در رگ های بسیاری از سگ های کاری و غیر ورزشی جریان دارد.

امروزه پرورش سگ، پیشرفت بسیاری کرده است و هدف اصلی ایجاد نژادهایی است که از نظر جسمی و رفتاری بی عیب و نقص باشند و ظاهر آنها بیانگر نژادشان باشد و برای اهداف خاصی مانند شکار، نگهبانی و به عنوان حیوان خانگی مناسب باشند.

متأسفانه خیلی از نژادهای منقرض شده اند و نسل تعدادی دیگر نیز در حال انقراض است. امروزه مرکزی در دنیا در حال تعیین شجره نامه سگ ها می باشد تا مانع از انقراض نژادهای بیشتری گردد.

خانواده سگ سانان و چگونگی پیدایش سگ

اصولا خانواده اولیه سگ سانان، شامل تمام انواع گونه های مختلف سگ، شغال، روباه، کریت، و دینگو بوده که هر کدام از آنها متعلق به یک سرزمین و وابسته به یک قاره در دنیا بوده و قدمت آنها را گاهی به ۲۵ تا ۳۰ میلیون سال قبل میدانند.

امروزه می توان آنها را به ۱۳ جنس و ۳۷ گونه از خانوادهی گوشتخواران تقسیم کرد که در تمام دنیا پخش و گسترده گردیده اند.

اگرچه توزیع و پراکندگی بعضی از آنها نظیر سگ خاکستری (Canis lupus) به صورت چشمگیری منقرض و یا محدود گردیده، ولی در عوض در طی همان دوران سایر جنس ها نظیر روباه قرمز -vulpes) (vulpes به خوبی توانسته اند نسل خود را گسترش داده و خود را با شرایط محیط خارج شهری سازگار سازند به طوری که پراکندگی آنها هنوز هم در حال گسترش می باشد .

نگهداری و پرورش سگ

تمام سگ های اهلی مدرن امروزی خانواده سگ سانان ( canis – familiaris ) بیشترین اختصاصات و ویژگی های اصلی خود را از گرگ های خاکستری (Gray wolf) به ارث برده اند و هنوز هم این غرایز، شعور و قوه ادراکی خود را همچنان حفظ کرده اند.