کرم خاکی غذای چه ماهیانی است و ساده ترین روش پرورش آن چگونه است؟

کرم خاکی از کرمهای کم تار حلوقی است که در همه جای جهان دیده می شود. پرورش کرم خاکی آسان است. نام های دیگر آن کرم باران و کرم شب غلت ( شب خیز ) می باشد.

تاکنون حداقل 15 گونه از انواع مختلف آن شناسایی گردیده است. به آن کرم باران و نیز کرم شب غلت یا شب خیز هم گفته می شود.

علت این نامگذاری خروج آنها از لانه های خود پس از بارندگی و پر شدن لانه ها با باران و یا خروج شبانگاهی آنها برای تغذیه است.

رطوبت مناسب زیست آنها 25 تا 30 درصد است. گرمای مناسب برای رشد و نمو آنها بسته به گونه و محل زیست، بسیار گوناگون و عمدتا بین 15 تا 20 درجه سانتیگراد است. پی اچ 5.6 تا 8.3 را به خوبی تحمل می کنند.

تولید کرم خاکی

بررسی ها نشان داده اند که در پرورش کرم خاکی، در طول یک سال از یک ذخیره 100000 عددی کرم خاکی، میتوان موفق به تولید 3/2 میلیون عدد کرم به وزن تقریبی 7 تن گردید. غذای اصلی آن را خاک برگ و هر نوع ماده غذایی آلی دیگر تشکیل میدهد. تغذیه آن تا حد زیادی مثل مرغ است. این جانور نیز در داخل سیستم گوارشی خود مقداری شن و ماسه برای هضم غذا نگه میدارد.

سرآن مشخص نیست ولی همواره حرکت آن در مسیر سر می باشد. علاوه بر آن عضلات موجود در قسمت جلویی بدن قویتر و به همین دلیل قطر بدن در قسمت جلویی بیشتر است. بدن دارای 180 بند یا حلقه است که حلقه های 31 تا 37 کمربند تناسلی را تشکیل میدهند. تولیدمثل آن به دلیل هرم افرودیت بودن، مشابه کرم سفید است (هرم افرودیت به جانوری گفته می شود که هم نر و هم ماده است).

گونه های مهم کرم خاکی

دو گونه مهم کرم خاکی موجود در ایران شامل کرم خاکی Lumbericus terrestris و Isenia foetida می باشند که هر دو گونه از انواع مهم پرورشی به حساب می آیند.

Eisenia fetida ، گونه ی معروف کرم خاکی

Lumbricus terrestris ، گونه ی معروف کرم خاکی

تراکم این کرمها در بهار بیشتر و در تابستان کمتر است. در فصل پاییز کمی بیشتر در خاک فرو میروند و در فصل زمستان گاهی ممکن است تا ژرفای 2 متری هم در خاک فرورفته و بصورت گلوله ای برای حفظ رطوبت و گرمای بدن به دور هم بپیچند.

نحوه ی جمع آوری کرم خاکی

برای جمع آوری کرمهای خاکی از باغچه ها و محلهای زیست طبیعی آنها چند روش وجود دارد که به شرح ساده ترین و ارزانترین آنها پرداخته می شود.

1. پیش از تاریک شدن هوا، به قسمتی از محلی که احتمال وجود کرم خاکی در آن وجود دارد آب پاشیده شود و پس از تاریک شدن هوا، به محل مرطوب، نور قرمز تابیده گردد. کرمها در محل تابش نور جمع میگردند.
2. یک کیسه یا پارچه کرباسی را در محل سایه¬داری در داخل باغچه پهن کرده و روی آن را با تفاله¬ی مرطوب چای بپوشانید. کرم ها در داخل تفاله چای جمع می شوند.
3. مقداری آب محتوی فرمالین (0.55 درصد) را روی زمین بپاشید. کرم های خاکی از پناهگاههای خود خارج میگردند.
4. یک چوب با تنه باریک درخت 50 تا 60 سانتیمتری از جنس سخت را در خاک نرم فرو برده و آن را با یک چوب سخت دیگر مالش داده و یا اره کنید. نوسان صوتی حاصله از مالش و یا اره کردن چوب باعث بیرون راندن کرم ها از سوراخ هایشان میگردد، بهتر است در محل کمی هم آب پاشیده شود.

با این روشها میتوان کرمهای محدود را برای تغذیه ماهیها خود بدست آورده و یا مواد کافی برای پرورش جمع آوری نمود.

ساده ترین روش پرورش کرم شب غلت

برای پرورش کرم خاکی یا کرم شب غلت میتوان از جعبه های چوبی بدون درز به ابعاد 50 در 30 در 30 سانتیمتر و یا هر اندازه دیگری که گودی آن 30 سانتی متر باشد، استفاده نمود. از لگن های پلاستیکی که گودی حدود 30 سانتیمتر یا کمی بیشتر دارند نیز میتوان استفاده نمود.

اندازه، نوع جعبه و بستر بایستی به گونه ای باشد که کرم ها بتوانند به آرامی و آسانی در داخل جعبه جابجا شوند. فاصله سطح بستر و لبه جعبه یا طشت پلاستیک بایستی حداقل 10 سانتیمتر باشد تا کرمها نتوانند از جعبه خارج شوند.

از خاک برگ میتوان برای تهیه مواد مناسب بستر استفاده نمود. بهترین خاک برگ آن است که از زمان ریخته شدن برگ حدود 2 سال گذشته باشد. خاک برگ باغچه را برای این منظور میتوان الک کرده و بکار برد. به خاک برگ هرگز نباید خاک رس اضافه شود، زیرا حرکت و جابجایی کرمها را مختل می سازد. البته وجود کمی خاک رس و مقداری ماسه یا شن ریز مخلوط با خاک برگ مناسب می باشد.

کرم باران ( کرم شب غلت )

میزان رطوبت خاک

رطوبت خاک جعبه بایستی حدود 25 تا 30 درصد باشد. هرگز نباید رطوبت از این میزان کاهش یا افزایش یابد. اگر خاک برگی کاملا خشک است و یا در مواقعی اگر به جای خاک برگ از کود خشک شده گاو یا اسب استفاده می شود، آب بیشتری بایستی به آنها اضافه گردد تا وقتی خاک برگها و یا کودها جذب آب نمودند، رطوبت مخلوط خاک برگ و آب و یا کود و آب حدود 30 درصد باشد.

همواره مقداری آب جذب خاک برگ و یا کود خشک میگردد. اگر آب موجود از این مقدار بیشتر باشد، خاک برگ یا کود موجود تر به حساب می آید و در خاک تر، جابجایی و حرکت کرم خاکی محدود می گردد. تراکم شروع پرورش کرمهای خاکی مولد در هر جعبه حدود 50 تا 60 عدد می باشد.

در پرورش کرم خاکی اگر از خاک برگ مناسب به عنوان بستر استفاده می شود، نیازی به تغذیه آن نیست ولی هنگامی که تراکم کرم ها زیاد می شود، هر 2 یا 3 هفته یکبار میتوان با اضافه کردن کمی غذای مرطوب مانند تکه های نان و یا آرد ذرت بصورت یک لایه روی بستر و پوشاندن آن با یک لایه دیگر خاک برگ تازه آنها را تغذیه نمود. غذای زیادی باعث خراب شدن محیط کشت میشود.

نکته

بایستی همواره به این نکته مهم توجه داشت. از غذاهای دیگری مانند پوست خیار، تفاله چای، سبزیجات دور ریختنی مانند سبزی، کاهو و کرفس، غذای کنسانتره ماهی و سیب زمینی پخته له شده نیز برای غذا دادن به کرمهای خاکی میتوان استفاده نمود.

وقتی تراکم کرم های جعبه به 15 تا 20 برابر زمان آغاز کشت رسید، میتوان از کرمهای درشت و بالغ برداشت نمود. در صورت نیاز به اضافه کردن جعبه ها، میتوان محتویات خاک و کرمهای یک جعبه را درون 4 جعبه آماده شده دیگر ریخت و مجموع را 4 برابر افزایش داد.

پرورش کرم خاکی

کرم خاکی برای تغذیه چه ماهیانی استفاده می شود

کرم خاکی ارزش غذایی بالایی دارد. برای ماهیهای بزرگی مثل اسکار، میتوان کرم تمیز درسته را داخل آکواریوم انداخت. ماهیهای کوچکتر را میتوان با کرم تکه تکه شده با چاقو، و یا کرم منجمد قطعه قطعه شده غذا داد.

برای نوزادها و بچه ماهی های کوچک میتوان کرم چرخ شده با سایر مواد غذایی را مورد استفاده قرار داد.