بیماری کلیوی سگ، بی اختیاری ادرار و بررسی علائم آن

بیماری کلیوی سگ و بی اختیاری ادرار در سگ ها از جمله مشکلات شایع در آنها می باشد و گاهی اوقات هم با افزایش سن سبب تخریب و اختلال در آنها می شود.

عفونت های باکتریایی و ویروسی، فاکتورهای تغذیه ای، نقص در سیستم ایمنی، سموم و نقص های ارثی و نژادی هم سبب عوارض و بیماری های کلیوی می شوند. در ادامه به بررسی این بیماری و علیت بی اختیاری سگ ها در ادرارشان می پردازیم. با پت زیپ همراه باشید….

بیماری کلیوی سگ ( KIDNEY PROBLEMS )

کلیه ها نقش مهم و بسیار حیاتی برای بدن دارند. از وظایف مهم  کلیه حذف مواد سمی از طریق ادرار، تنظیم کلسیم و ویتامین D بدن، تنظیم میزان مایعات بدن و ترشح هورمون مسئول تولید گلبول های قرمز می باشد.

بیماری حاد کلیوی به طور ناگهانی اتفاق می افتد و در سگ ها نادر است ولی نیاز به درمان فوری دارد تا به حالت اول برگردد و درمان شود. بیماری مزمن کلیوی ( که به نام CDR = Chronic Renal Discase هم نامیده می شود ) یک بیماری متداول در سگ ها می باشد و سبب تخریب کند کلیه ها در مدت چند سال می شود این بیماری برگشت ناپذیر بوده و غیرقابل درمان است.

علائم بیماری کلیوی سگ

• افزایش تشنگی و دفع زیاد از حد ادرار دیده می شود و کلیه های آسیب دیده نمی توانند اوره را تغلیظ کنند. برخی بیماری ها مانند دیابت ملیتوس، بیماری کوشینگ و دیگر مشکلات دستگاه ادراری هم دارای علائم مشابه افزایش تشنگی و دفع زیاد ادرار هستند که باید با آزمایش تفکیک شوند.
• از دیگر علائم کاهش وزن، افسردگی، کاهش اشتها و گاهی استفراغ به علت تجمع آمونیاک در خون می باشند.
• در بیماری های مزمن کلیوی عموما تا 80% عملکرد کلیوی از دست نرود، علائم بیماری ظاهر نخواهد شد.

تکرر ادرار

آنچه شما و دامپزشک می توانید انجام دهید

• در درمان بیماری های کلیوی مایع درمانی نقش مهم و اساسی دارد. کلیه ها با تغلیظ ادرار سطح مایعات بدن را ثابت نگه می دارند. در زمان بروز مشکلات کلیوی مایعات بیشتری از طریق کلیه ها دفع می شود به طوری که از دست رفتن این مایعات از بدن سبب ایجاد بیماری خواهد شد. در رابطه با بیماری های کلیه، تغذیه مطلوب و مناسب هم مهم است. با کاهش میزان مواد زائدی که باید از طریق کلیه ها حذف شود به کلیه فشار کمتری وارد می شود. مواد غذایی و فسفر و نمک بالا، سبب دفع مقدار زیادی آب از بدن می شوند و توصیه می شود برای جلوگیری از بروز مشکلات کلیوی تغذیه با مواد غذایی حاوی پروتئین، نمک و فسفر کم انجام شود. اکثر سگ های مبتلا به بیماری های کلیوی فاقد گلبول قرمز کافی بوده و دچار کم خونی خواهند شد.
• امروزه یکی از درمان های رایج در بیماری های کلیوی کاربرد ویتامین D می باشد. با تجویز بیشتر ویتامین D در جیره غذایی از تخریب بیشتر کلیه ها جلوگیری می شود. برای درمان نقص های  مزمن کلیوی هم کاربرد ویتامین D مفید و موثر است. در موارد بدون درمان و در مرحله نهایی، پیوند کلیه به عنوان آخرین راه حل توصیه می شود.
• در بیماری کلیوی برای مراقبت طولانی مدت بررسی منظم و مرتب لازم است. بهتر است آزمایشات خون و ادرار هر 6-3 ماه یک بار انجام شود. برای بررسی وضعیت کم آبی بدن می توان با کشیدن پوست روی ناحیه گردن توسط انگشتان و سرعت برگشت پوست به حالت اول میزان کم آبی را مشخص نمود. برای این کار بهتر است پوست را حدود 5 ثانیه بالا نگه داشت و سپس آن را رها کرد. اگر برگشت به حالت اولیه پوست بیش از 5 ثانیه طول بکشد سگ دچار کم آبی می باشد و نیاز به مایع درمانی دارد. در موارد شدید کم آبی با راهنمایی دامپزشک و توسط صاحب سگ از سرم های زیر جلدی در منزل استفاده می شود. در صورت درمان به موقع و مناسب بیماری های کلیوی، سگ های مبتلا سال ها زنده خواهند ماند.

درمان از طریق گیاهان دارویی

می توان با توجه به وزن و جثه حیوان از قرص های یونجه (Alfalfa) یک تا 4 بار در روز استفاده کرد که ممکن است سبب تقویت کلیه ها شوند. بهتر است یونجه را خرد کرد و پس از مخلوط کردن با غذا به حیوان داد. مخلوط کردن جعفری تازه له شده با غذا هم برای درمان بیماری های کلیوی مفید است.

بی اختیاری ادرار سگ ها ( URINARY INCONTINENCE )

اگر سگ هایی که داخل منزل نگهداری می شوند به طور اتفاقی داخل منزل ادرار کنند و نتوانند خود را کنترل کنند دچار مشکل ادراری هستند. بهتر است مشکل را سریع تشخیص داد و بی اختیاری ادرار سگ را درمان نمود.

تماس مکرر ادرار با سطح بدن و پوست هم سبب مشکلات ثانویه، مانند زخم های پوستی مخصوصا در سگ هایی کم تحرک یا آن هایی که کمتر راه می روند، می شود.

بی اختیاری ادرار سگ

علل بیماری

• یکی از متداول ترین علل بروز بی اختیاری ادرار به علت عدم وجود استروژن کافی در بدن، مخصوصا در سگ های ماده عقیم شده پیر می باشد.
• در زمان تولید ادرار زیاد توسط کلیه ها و عدم دسترسی حیوان به محیط مناسب بیرون از منزل برای ادرار کردن سبب بی اختیاری ادراری می شود. مثلا این حالت در بیماری کوشینگ، دیابت، ملیتوس و نقص مزمن کلیوی مشاهده می شود.
• بروز عفونت ادراری و حساس شدن دیواره مثانه سبب تحریک رفلکس دفع ادرار و انقباض مثانه می شود. سنگ های مثانه، تومورهای موجود در مثانه و پولیپ مثانه هم سبب بی اختیاری ادراری می شوند.
• برخی از داروها مانند مواد مدر و محرک ادرار در بیماری های قلبی برای کاهش مایعات تجمع یافته در بدن از طریق ادرار به کار می روند، این دسته از داروها نیز گاهی سبب بی اختیاری ادرار می شوند.

علائم بیماری

1. تکرار ادرار و ادرار مکرر (اغلب در جاهایی که حیوان قبلا عادت به ادرار کردن نداشته است).
2. ادرار کردن در حالت استراحت یا خواب.
3. چکیدن ادرار به صورت متناوب یا مداوم.
4. تغیر در رنگ ادرار.
5. در زمان وجود سنگ های ادراری علائم شامل تقلا کردن و زور زدن و بی اختیاری ادرار، ضعف، کاهش اشتها، استفراق و درد می باشند.

توجه

وجود سنگ در مجرای ادرار (Urolithiasis) حالتی است که به واسطه ی حضور و تاثیر سنگ های ادراری ایجاد می شود. در صورت وجود سنگ، عارضه به نام Urolith نامیده می شود ولی اگر در ناحیه مجرا کریستال وجود داشته باشد به نام Calculi نامیده می شود.

وجود سنگ در مجرای ادرار سبب انسداد مجرا و عدم دفع ادرار خواهد شد و در نهایت مواد سمی و زاید بدن دفع نمی شود که در صورت عدم درمان مرگ را به دنبال دارد. دکتر دامپزشک ضمن رفع انسداد ناشی از سنگ های مجرای ادرار باید مثانه را از ادرار تخلیه نماید.

برای جلوگیری از عود بیماری و سنگ سازی مجدد در مجرای ادرار لازم است از جیره غذایی مخصوص که توسط دامپزشک پیشنهاد می شود، استفاده گردد. د رصورت عدم رعایت رژیم غذایی مناسب در 50% موارد بیماری عود خواهد کرد.

آنچه دامپزشک می تواند انجام دهد

• برای تشخیص علت بیماری لازم است معاینه فیزیکی، آزمایش خون و ادرار و رادیوگرافی از ناحیه شکم توسط دامپزشک انجام شود.
• در صورتی که بی اختیاری ادراری به علت عدم وجود استروژن کافی در بدن باشد می توان از داروهای جایگزین کننده استروژن به صورت قرص در طول روز استفاده کرد. در این حالت مشکل معمولا در کمتر از یک هفته حل خواهد شد.
• در برخی از موارد برای خارج کردن سنگ های موجود در مثانه باید عمل جراحی انجام شود، علاوه بر آن باید یک رژیم غذایی مناسب هم برای جلوگیری ا زتولید مجدد سنگ های ادراری در نظ گرفته شود، که این کار با کاهش مواد معدنی مختلفی که از عناصر تشکیل دهنده سنگ ادراری هستند و در غذاها وجود دارند، انجام می شود.