آسیب دیدگی سگ ؛ سوانح و فوریت هایی که برای آن ها صورت می گیرد. (بخش 1)

آسیب دیدگی سگ ممکن است در اثر سانحه و یا یک بیماری خاص رخ دهد که در خصوص کمک و رفع آن باید نکاتی را در نظر داشته باشیم. در ادامه با ما همراه باشید.

فوریت های دامپزشکی شامل ، مجموعه ای از خدمات و عملیات درمانی در طب پیشگیری دامپزشکی بوده که جهت تسکین درد و آلام و ناراحتی های  حیوان آسیب دیده انجام می گیرد .

تا در نتیجه آن حیوان بتواند خود را از گزند هر گونه ناراحتی هائی که بر او مستولی شده از قبیل التهابات ناشی ، صدمات و آسیب های بافتی نجات داده و در مجموع کمک کند تا با اقدامات اولیه و ضروری خود شرایطی را برای حیوان فراهم آورد که هر چه زود تر از صدمات وارده نجات یابد و در اولین فرصت بتوان او را به دکتر دامپزشک برای انجام خدمات درمانی انتقال دهیم.

آسیب دیدگی سگ و مراقبت از سگ های بیمار

برای مراقبت از سگ های بیمار لازم است حیوان را در محلی قرار داده که از هر گونه سر و صدا در امان باشد و محل مورد نظر جهت نگهداری حیوان دارای شرایط درجه ی حرارت مطلوب 25 تا 22 درجه سانتی گراد را داشته باشد .

در صورت امکان سعی کرد حیوان را در صورت وجود صدمات ناشی از ضربه و آسیب های استخوانی وارد شده از راه رفتن جلوگیری کرده و برای دراز کشیدن حیوان بستری انتخاب کنید که تا حد ممکن زیر انداز آن حجیم و پنبه ای باشد و پارچه ها یکبار مصرف بوده در غیر این صورت می توان از روزنامه به صورت چند لایه استفاده کرد استفاده از براده های چوب و پوشال کولر که دور ریختنی و سوزاندن آن مقدور و تعویض آن به راحتی آسان انجام می گیرد، قابل استفاده است .

در صورتی که چندین سگ در یک محل نگهداری می شود لازم است تدابیری اندیشه شود که از تمامی سگ های سالم و سگ های بیمار حداقل اجتناب شود . لازم است در دو روز در دو مرحله درجه حرارت بیمار گرفته و ثبت شود .

همچنین گرفتن تعداد نبض و ضربان قلب باید در دو مرحله روزانه شمرده و ثبت گرددتا بتوان در صورت لزوم آن را در اختیار دکتر دامپزشک جهت ارزیابی و وضعیت حیوان ارائه داد.

آسیب دیدگی سگ

اولا این گونه آسیب دیدگی سگ موجب بی اشتهایی می شود لذا باید غذاهایی برای آن ها تهیه و تدارک دیده شود که باعث تحریک اشتها در حیوان گردد و میل به خوردن غذا را در حیوان دو چندان کند در این دوران لازم است در طی شبانه روز چندین نوبت به حیوان غذا داده شود تا به بهبودی وضعیت عمومی حیوان کمک کرده و حالت عمومی حیوان را تقویت و بهبود بخشد.

از نکات دیگری که لازم است در این گونه سگ های بیمار رعایت گردد توجه به نظافت و بهداشت فردی و اجتماعی است هرگز نباید مواد مصرف شده بیمار را در محل زباله انداخت لازم است یا آن ها را سوزانده و یا به طرق مختلف بهداشتی نابود کرد.

در مواردی که به علت وجود جراحات و آسیب های وارد به حیوان منجر به ایجاد خارش و سوزش و درد های خفیف و یا شدید در حیوان می شود لازم است در مراقبت از حیوان یا مالیدن خود به اطراف و پنجول زدن خود داری کند حتی در مواردی که درد در حیوان شدید باشد سگ های مصدوم با  ایجاد گاز گرفتن خود سعی می کنند این گونه ناراحتی های خود را برطرف کند .

در نتیجه ممکن است در التیام و بهبود زخم خود تاخیر ایجاد کرده و اختلالاتی  در روند التیام در زخم های خود به وجود آورند جهت اجتناب از هر گونه لیسیدن ، گزیدن ، گاز گرفتن ، پنجول زدن می توان به نحوی سر حیوان را با استفاده از یک نوع گردنبند ( الیزابت ) مقید نمود استفاده از یک سطل خالی متوسط بسته به جثه حیوان که اولا مناسب و اندازه سر و گردن حیوان باشد.

در ثانی قسمت انتهای سطل را به نحوی از سطل خارج کرده و با ایجاد شکافی طولی قسمت گردن حیوان را در داخل آن قرار داد و به وسیله انجام چند سوراخ و عبور  ریسمان های نسبتا قطور آن را در روی گردن حیوان ثابت کرد برای جلوگیری از پنجول زدن در حیوان و ایجاد صدمات وارده به بدن لازم است اقدام به باند پیچی کردن پنجه های حیوان کرد.

چگونگی انتقال سگ های مصدوم

جهت جلوگیری از صدمات وارده لازم است سگ مصدوم را هر چه سریع تر جهت انجام خدمات درمانی به کلینیک های دامپزشکی حمل نمود تا اقدامات درمانی را هر چه سریع تر در حیوان انجام داده و بتوان جان حیوان را نجات داد . برای این کار لازم است سگ مصدوم تا آن جا که ممکن است با حداقل حرکت بر روی یک برانکارد  قرار گرفته و یا  طوری او را در یک حوله بزرگ و یا یک پتو بپیچید که کم ترین صدمه به حیوان وارد شود .

سپس با حمل به وسیله لبه های پتو عمل انتقال او را فراهم نمود . در صورتی که برانکارد در اختیار نباشد با استفاده از یک تخته چوب صاف و مسطح عمل انتقال را می توان با احتیاط و مراقبت بیشتری انجام داد .

در اینگونه آسیب دیدگی سگ لازم است سعی شود حداقل حرکت در اندام های حرکتی و اسکلتی حیوان انجام گیرد در صورتی که انتقال و یا حمل حیوان مصدوم به صورت غیر اصولی و یا ناشیانه انجام گیرد ، خود باعث ایجاد آسیب و صدمات بیشتر در حیوان شده و وضع حیوان را ممکن است وخیم تر سازد .

کمک های اولیه در حیوان آسیب دیده

منظور از کمک های اولیه در حیوان آسیب دیده به مجموع اعمالی گفته می شود که هدف از آن تسکین درد و آلام حیوان بوده ضمنا جهت جلوگیری و پیشگیری از صدمات و آسیب های وارده لازم است به حیوان کک کرده و او را هر چه سریع تر به کلینیک ها دامپزشکی انتقال داد.

در بسیاری از موارد با بکار گیری از کمک های اولیه در صورتی که صحیح و به جا انجام گیرد باعث خواهد شد که حیوان از مرگ حتمی نجات پیدا کند منتهی این اعمال باید به صورت مقدماتی و ابتدائی باشد و جنبه ی کامل در مان را به دست دکتر دامپزشک سپرده شود .

در اغلب موارد داشتن شماره تلفن دکتر دامپزشک معالج حیوان ضروری است در غیر این صورت داشتن شماره تلفن کلینیک های شبانه روزی که آمادگی جهت پذیرش اورژانس های دامپزشکی را دارند لازم بوده داشتن تلفن می تواند جهت تسریع وضعیت حیوان آسیب دیده کمک کننده باشد .

در صورتی که بتوان مثلا دکتر دامپزشک را از وضعیت به عمل آمده آگاه ساخت تا رسیدن حیوان مصدوم به درمانگاه دکتر دامپزشک می تواند مقدمات اولیه برای کمک های درمانی را برای حیوان از قبل آماده کند.

خطر تصادف سگ با اتومبیل و اقداماتی که پس از وقوع حادثه می توان انجام داد

آشنایی با موارد خطرآفرین در منزل برای سگ ها (مسمومیت ، چوک ، تشنج ، سوختگی )

 بیماری پوست و مو سگ ؛ علائم و راه های پیشگیری و درمان

مهار کردن حیوان مصدوم

به هنگام معاینه سگ مصدوم توسط دکتر دامپزشک لازم است سگ را به نحوی مناسب مهار و در انقیاد قرار داد . برای این منظور باید به سگ پوزه بند زده شود .

سگ هایی که دارای جثه های کوچک هستند را با گرفتن پوست پشت گردن حیوان می توان به خوبی مهار کرد در مورد  سگ های دارای جثه متوسط لازم است آرنج یک دست خود را در زیر سر حیوان قرار داده و دست دیگر را در دور بدن حیوان گرفته و یک دست آن را بالا بگیرید.

مهار کردن سگ مصدوم

در مورد سگ های دارای جثه ی بزرگ و عظیم الجثه لازم است آرنج یک دست را دور گردن سگ و دست دیگر را دور بدن سگ گرفته و یک دست را بالا بگیرید . در این حال لازم است سنگینی بدن خود را روی شانه های حیوان انداخته و از شخص ثالثی تقاضا شود تا پا های عقب حیوان را محکم در دست خود بگیرد .

نزاع هایی که منجر به آسیب دیدگی سگ می شود

از مواردی که باعث نزاع بین سگ ها می شود عدم توجه صاحبان سگ به حیوان خود بوده سگ هایی که قلاده و پوزبند های چرمی و یا پلاستیکی دارند کم تر در معرض خطر قرار خواهند گرفت چون به وسیله قلاده صاحب خود در کنترل و مهار صاحبانشان خواهند بود.

بنابر این جهت جلوگیری از نزاع بین سگ ها لازم است در هنگام خروج از منزل هرگز به سگ خود اجازه ندهید بدون قلاده خارج شود . در غیر این صورت امکان کنترل برای شما مشکل خواهد بود در صورتی که در مواجه با صحنه ی نزاع قرار گرفتید چاره ای جز استفاده از شلنگ آب سرد نخواهید داشت و بدین وسیله می توانید آن ها را از هم جدا و یا سگ های همسایه و یا ولگرد را از محل دور کنید .

در صورتی که متوجه  وجود جراحات روی بدن سگ خود شدید لازم است آن را به دقت بازرسی کرده و در صورتی که زخمی مشاهده کردید ابتدا آن را تمیز و با مواد ضد عفونی کننده محل موضع زخم را با محلول مذکور آغشته نمایید در صورتی که جراحات عمیق و گسترده باشد لازم است آن را جهت التیام عضو آسیب دیده و انجام خدمات درمانی به کلینیک های دامپزشکی ارجاع دهید.

لازم است توجه شود در صورتی که سگ مورد نزاع ولگرد باشد از نظر احتیاط و مشکوک به هاری مسئله را با دکتر دامپزشک در میان گذاشته تا اقدامات مقتضی در مورد سگ شما صورت دهد .

چون به علت مشکوک بودن به هاری بخیه کردن محل زخم های عمیق و گسترده صلاح نبوده و لازم است با روش های دیگری در صدد بهبود و التیام زخم های سگ شما برآید.

خونریزی های نشات گرفته از آسیب دیدگی سگی

خونریزی های خارجی که در اثر پاره شدن سیاه رگ و یا سرخرگ ایجاد شده ممکن است از شدت خونریزی زیاد و یا خفیف به وجود آمده باشد بستگی به قطر و اندازه شریان پاره شده دارد لازم است هر چه زود تر آن را به دکتر دامپزشک رساند.

ولی قبل از رساندن به دکتر دامپزشک جهت جلوگیری از خونریزی می توان به وسیله ی بستن عضو و وارد آوردن فشار از ادامه خونریزی جلوگیری و یا آن را کنترل کرد . در صورت مشاهده ی خونریزی لازم است به وسیله ی فشار به وسیله ی دست های خود و یا استفاده از تکه ای پارچه تمیز از جریان خونریزی جلوگیری کرد .

در صورت شدید بودن خونریزی با استفاده از باند پارچه ای و یا کش های پلاستیکی ( تورنیکت ) می توان به کار برد در این صورت باند و یا پارچه مذکور و یا تورنیکت را در بالای موضع خونریزی  با فشار گره زد.

اگر زمان رساندن به دکتر دامپزشک سریع انجام نگیرد لازم است هر 10 تا 15 دقیقه یک بار بست پارچه و یا پلاستیکی را باز نمود تا اکسیژن کافی بتواند به بافت های مذکور برسد و از آسیب دیدن و نکروز آن جلوگیری شود .

خون مردگی هایی که از آسیب دیدگی سگ ها عارض می شوند

خون مردگی در اثر قطع یکی از شریان ها و گسترش خون در داخل بافت ها به خصوص در زیر پوست ایجاد می شود . در این صورت در قسمت های صاف و بی مو پوست ابتدا به رنگ بنفش و کبود و سپس به رنگ آن قدری تغییر کرده و در زیر پوست ، خون مردگی باعث ایجاد یک توده نرم و مواج بخود کرده که می توان آن را در زیر لمس انگشتان حس نمود .

در اینگونه آسیب دیدگی سگ در صورتی که  یک هماتوم تازه ایجاد شده را به وسیله یک آلت برنده پونکسیون کنیم خون به صورت لخته شدن در محل شکاف جاری می شود .

هماتوم را بیشتر می توان در سگ هایی که از لاله ی گوش بلند و آویزان و پاندولی برخوردارند ، بسیار مشاهده کرد و بیشترین نژادهای که ای عارضه در آن بسیار دیده می شوذ نژاد باست فرانسوی است و کوکراشپانیل دیده می شود در این صورت حیوان سر خود را به شدت به طرف راست و چپ تکان داده و یا قسمت مبتلا را به پنجول های خود می خاراند .

جهت خارج کردن لخته های خون و برطرف کردن هماتوم راه درمانی از طریق تزریق دارو که جنبه تراپوتیک داشته باشد ، وجود ندارد تنها روش جراحی و شکاف هماتوم در لاله ی گوش بوده که بعد از خارج کردن محتویات خون و لخته ها با کورت و تراشیدن سطح داخلی لاله گوش و گاهی با سوزاندن با الکتروکوتر یاکریستال های نیترات نقره سعی می کنند محل هماتوم را با روش بخیه ی دکمه ای که از دو طرف در سطحی نسبتا گسترده با کمپرس و فشار در موضع می شود .این عارضه را برطرف کنند .

امکان وجود ترشحات خونی بعد از یکی دو روز از انجام عملیات جراحی وجود دارد که با استفاده از سرنگ می توان این نوع ترشحات  و خونابه را تخلیه نمود تا به تدریج خود به خود تراوش عروق مویرگی متوقف گردد .

آسیب دیدگی سگ در اثر وجود اجسام خارجی در معده 

توله ها و سگ های بالغ گاهی عادت بدی به خوردن اشیا که در دسترس آن ها برای بازی و سرگرمی قرار می گیرد سعی می کنند به نحوی آن را قورت داده در نتیجه بعد از مدتی مشکلاتی را در معده حیوان به وجود خواهد آمد که در نهایت در صورتی که این اجسام پلاستیکی باشند بعد از مدتی هضم و از طریق دستگاه هاضمه دفع می گردد .

اما در صورتی که این گونه اشیا فلزی باشند نظیر طشتک پپسی ، حلقه ی انگشتری ، تیله های اسباب بازی ، سکه ی پول ، سوزن ، سنجاق ، سنگریزه و …  که در نتیجه با بلعیدن در آن ها می شود . ایجاد گرفتاری برای خود و صاحب سگ را فراهم می آورد . اغلب مواد و اشیاء بلعیده شده ممکن است از دید صاحب حیوان پنهان باقی بماند و از طریق مدفوع هم دفع گردد.

آسیب ناشی از وجود اجسام خارجی در معده سگ

ولی گاهی جسم خارجی در نقطه ای در محوطه ی دهان و یا در حلق گیر کرده و در این صورت سگ قادر به بلع آن نبوده و خود را دچار مشکل می سازد در صورتی که این اشیاکوچک باشند عمل بلع در حیوان به سختی انجام می گیرد در صورتی که حیوان مطلقا قادر به انجام بلع نگردد.

در بیشترین حالات از دهان حیوان کف خارج می شود و حیوان پوزه خود را به روی زمین می کشد و یا به پنجه های خود گیر می دهد گاهی هم دچار تنگی نفس و یا خفگی می شود چون جسم خارجی در مری گیر کرده و به نحوی لوله ی نای را تحت فشار قرار می دهد .

در این صورت باید فورا به کمک حیوان شتافت ، دهان حیوان را باز کرده ،در صورت لزوم جسم خارجی قرار گرفته در عمق محوطه دهان را با استفاده از فورسپس خارج کردو در صورتی که در مری گیر کرده باشد به وسیله ی سوند مری آن را به طرف معده هدایت نمود این گونه اعمال لازم است در کلینیک و تحت بیهوشی و به وسیله دکتر دامپزشک انجام گیرد .

اما نژاد سگ هایی که بیشتر مستعد خوردن این گونه اشیا خارجی هستند عبارتند از اسکاتیش تریر ، داشهوند ، اشپتز یا ( لولوی فرانسوی ) که به ایتالیایی به این نژاد ولپنیو و در روسیه به نام لایکا از این نژاد نام برده می شود .

آسیب دیدگی هایی که منجر به مسمومیت سگ می شوند

مسمومیت ممکن است غذایی و یا شیمیایی باشد مسمومیت غذایی در سگ به علت خوردن غذای آلوده به می کروب های مولد مواد سمی مترشحهمیکروبی ایجاد می شود با توجه به حالت اسیدی ph معده گوشتخواران این نوع مسمومیت در سگ کمتر دیده می شود و در صورتی که نوع مسمومیت غذایی شدید باشد تنها با استفراغ که ناشی از اختلالات گوارشی است به زودی برطرف خواهد شد .

مسمومیت شیمیایی به علت خوردن سموم مختلف نظیر حشره کش ها ، پاک کننده ها و یا مواد دیگری نظیر ضد یخ و غیره در نتیجه استفاده از میزان بیش از حد این سموم شیمیایی ایجاد می شود.

در صورت مشاهده ی نشانه های مسمویت در حیوان با استفاده از خوردن آب نمک ، سودا و یا مواد استفراغ آور باید حیوان را وادار به استفراغ نمودتا سموم را بتواند از دستگاه گوارش حیوان برطرف نمود.

در مسمومین ناشی از خورد مواد حشره کش های فسفره لازم است از دادن شیر به حیوان اجتناب ورزیده در صورتی که سموم مصرفی اسیدی باشد مقدار زیادی مواد بیکربنات دو سود به همراه آب و اگر سموم شیمیائی قلیائی باشد استفاده از آب ژاول رقیق شده یا آب لیمو و سرکه رقیق شده می توان مورد استفاده قرار داد .

دادن سفیده تخم مرغ و زغال اکتیو که به جذب سموم و گاز های معده کمک می کند موثر می باشد .