برای آماده سازی و راه اندازی آکواریوم آب شیرین یک سری اقدامات باید انجام دهید تا آکواریوم شما آماده به کار شود. در ادامه این اقدامات را بررسی می کنیم.
اولین مرحله ی آماده سازی آکواریوم
ابتدا شیشه ی آکواریم را با یک دستمال تمیز نم دار پاک کنید. از به کار بردن تمیز کننده های شیمیایی و شیشه شو جدا خودداری کنید. سنگ های هوا را در کف آکواریم قرار دهید و شلنگ های مربوط به آن را وصل کنید.
شن مورد نظر خود جهت بستر آکواریم را کاملا با آب کاملا داغ چندین بار شست و شو دهید تا املاح و احتمالا هرگونه میکروب و باکتری مضر همراه آن از بین برود. پس از مطمئن شدن از تمیزی شن بستر، تزئینات و دکوراسیون مورد نظر خود را شستشو داده و داخل آکواریم بچینید.
انتقال آب به آکواریوم
مرحله ی بعدی در راه اندازی آکواریوم ، انتقال آب به داخل آکواریم است. آکواریم را تا سطح مورد نظر از آب شهری پر کنید و از ضد کلر و ضد عفونی کننده، جهت زدودن کلر موجود در آب و از بین بردن باکتری های مضر و میکروب ها استفاده کنید.
در مرحله قبل می توان از ضد کلر استفاده نکرد، زیرا کلر بعد از 24 ساعت از میان می رود. همچنین برای زدودن میکروب ها می توانید از مقدار کمی نمک استفاده کنید.
توجه کنید نمک برای آکواریم های گیاهی و یا نگهداری از ماهیانی که نیاز به آبی اسیدی دارند مضر می باشد. می توانید بجای استفاده از آب شهری از آب فیلتر شده RO نیز استفاده کنید اما دقت کنید که اینگونه فیلتر ها علاوه بر مواد مضر تمام مواد معدنی ضروری آب را نیز جذب می کنند. بنابراین باید این مواد را جایگزین نمایید.
انتخاب تجهیزات آکواریوم
حال نوبت به انتخاب و نصب تجهیزاتی مانند فیلتر، پمپ هوا، بخاری و لامپ ها را نصب و روشن نمایید. پس از گذشت هفت الی ده روز چرخه نیتروژن کامل شده و محیط آماده افزودن ماهی می شود.
برای آشنایی با تجهیزات آکواریوم می توانید اطلاعات مورد نیاز را این صفحه ( تجهیزات آکواریوم ) به دست آورید. کافیست بر روی عبارت داخل پرانتز کلیک کنید.
جهت اطمینان از آماده بودن آب با استفاده از کیت های مخصوص تست آب، آب را تست کنید. شامل تست های No2 و Ph می باشند. پس از آماده شدن آب آکواریم بهتر است ماهیان دلخواه خود را کم کم به آکواریم اضافه کنید.
انتخاب ماهی
در راه اندازی آکواریوم ، ماهیان خود را به گونه ای انتخاب کنید که با یکدیگر سازگاری داشته و نگهداری آنها در کنار یکدیگر مشکلی ایجاد نکند. برای انتخاب ماهی های خود ابتدا به نوع خلق و خوی آنها، سپس به شرایط شیمیایی مورد نیاز و محل زندگی آنها در طبیعت توجه کنید.
غذا دهی
بهتر است هر روز سه مرتبه به ماهیان خود غذا بدهید و دقت کنید که هر یک از وعده های غذایی آنها متنوع بوده و میزان آن به نحوی باشد که غذای ریخته شده در آب حداکثر ظرف مدت 3 دقیقه بطور کامل مصرف شود.
در صورت باقی ماندن غذای ریخته شده در آکواریم، حتما می بایست آن را خارج نمایید. زیرا پس از گذشت چند ساعت تجزیه شده و میزان نیترات و آمونیاک آب را افزایش می دهد.
هرگز غذای منجمد را بطور مستقیم در آکواریم قرار ندهید، زیرا موجب افزایش نیترات و فسفات آب می شود. بهتر است کمی آن را در هوای آزاد قرار داده تا یخ آن ذوب شده و سپس آن ها را در آکواریم قرار دهید.
تعویض آب برای آماده سازی آکواریوم
از جمله نیازمندی های اصلی ماهیان آکواریمی، تعویض مکرر بخشی از آب آکواریم در فواصل زمانی مناسب است. این فاصله زمانی بر اساس حجم آکواریم، نوع و تعداد ماهیان و همچنین نوع سیستم فیلتراسیون مورد استفاده، می تواند از هفته ای 2 مرتبه تا هر چند ماه یک بار متغییر باشد.
قبل از تعویض آب آکواریم, درصورت استفاده از آب شهری حتما از ضد کلر مناسب استفاده کنید تا به ماهیان آسیبی نرسد. به طور معمول تعویض 25 الی 30 درصد آب آکواریم بصورت ماهیانه می تواند کار راه انداز باشد و هفته ای یک بار مناسب است.
چرخه نیتروژن
در ابتدا عرض کنیم این بخش یکی از مهم ترین مسائلی است که شدیدا باید در راه اندازی آکواریوم رعایت کنید. این چرخه درصورت کامل بودن, آب آکواریم را از مواد سمی ناشی از مواد دفعی موجودات و یا گیاهان پوسیده و غذاهای باقی مانده پاک سازی می کند.
مراحل مختلف چرخه نیتروژن بدین ترتیب است :
- مواد آلی به آمونیاک
- آمونیاک به نیتریت
- نیتریت به نیترات
- نیترات به گاز نیتروژن
در این چرخه ابتدا آمونیاک از مواد دفعی جانداران و یا گیاهان پوسیده و اجساد حیوانات مرده تولید می شود. آمونیاک تولید شده برای جانداران داخل آب بسیار سمی و مهلک می باشد.
در این مرحله آمونیاک موجود توسط باکتری ها به نیتریت NO2 تبدیل می شود. نیتریت نیز محصولی سمی بوده و می تواند موجب مرگ آبزیان شود.
در مرحله بعد نیتریت NO2 به نیترات NO3 تبدیل می شود که خطری کمتری نسبت به دو ماده دیگر برای آبزیان دارد. البته تجمیع این ماده نیز به مرور زمان در آکواریم می تواند مهلک باشد.
راه های کاهش مواد مضر
درصورت وجود گیاه در آکواریم نیترات بوجود آمده توسط گیاهان مصرف گردیده و تعادل ایجاد می گردد. یکی دیگر از راه های کاهش نیترات و آمونیاک، تعویض بخشی از آب آکواریم است. ولی نباید در هر بار تعویض آب، بیش از 30 درصد از آب آکواریم را تعویض نمایید.
چرخه نیتروژن در آکواریم تازه راه اندازی شده
در آکواریوم هایی که به تازگی راه اندازی شده اند، به دلیل عدم وجود باکتری های مفید جهت انجام فیلتراسیون بیولوژیکی می بایست چرخه نیتروژن تکمیل شود تا بتوان ماهیان را به آکواریم افزود. به همین دلیل هنگام راه اندازی آکواریم می بایست 7 الی 10 روز بمانید تا چرخه تکمیل شود.
چرخه نیتروژن در آکواریم های جا افتاده
آکواریم آماده به آکواریمی گفته می شود که سیستم فیلتراسون آن به تکامل رسیده است. در مواقعی چرخه نیتروژن در آکواریم های جا افتاده نیز دچار اختلال می شود.
این موارد عبارتند از :
- افزودن ماهی و سایر آبزیان به آب
- باقی ماندن اجساد ماهیان در داخل آب
- غذا دهی بیش از حد و باقی ماندن غذا در آکواریم
- استفاده از دارو
معمولا در فیلتر بیولوژیک آکواریم, باکتری به تعداد کافی جهت حفظ تعادل چرخه نیتروژن وجود دارد. اما با افزودن ماهی جدید به سیستم، میزان آمونیاک داخل آکواریم افزایش میابد.
بنابراین در صورت افزودن بیش از حد آبزیان بصورت همزمان به آکواریم باکتری های موجود قادر به جبران آمونیاک مازاد نبوده و ممکن است موجب مرگ آنها شود.
نقش شیمی آب در آماده سازی آکواریوم
زمانی که راه اندازی آکواریوم انجام می دهیم، هنگامی که ماهی را از محیط طبیعی آن به محیط آکواریوم منتقل میکنیم باید شرایط آب محیط آکواریوم را به شرایط محیط طبیعی نزدیک کنیم. بنابراین داشتن اطلاعات در زمینه ی شیمی آب به ویژه Ph ، سختی آب و چرخه نیتروژن امری الزامی به شمار می رود.
Ph جهت اندازه گیری درجه اسیدی یا قلیایی بودن یک ماده به کار می رود. این مقیاس بین 0 تا 14 است که عدد صفر نشانگر بیشترین میزان اسیدی بودن و چهارده بیشترین میزان قلیایی بودن است.
آب دارای Ph برابر با 7 دارای میزان یکسانی از یون های اسیدی با یون های قلیایی است و خاصیت خنثی دارد. تقریبا همه ی ماهیان آب شیرین در آب های دارای Ph 5 الی 9 زندگی می کنند.
پایین آوردن Ph
می توان با استفاده از محصولات شیمیایی کاهش دهنده ی Ph درجه ی آن را پایین آورد. اما قبل از انجام این کار می بایست به سختی آب دقت نمود و در صورت بالا بودن سختی ابتدا سختی آب را پایین آورده و سپس به افزودن محصولات کاهنده ی Ph اقدام نمایید.
برای سبک تر کردن آب می توانید از کود گیاهی peat در فیلتر بیولوژیک آکواریوم استفاده کنید و یا اینکه با نصب سیستم فیلتراسیون خانگی اسمز معکوس Reverse Osmosis آب را قبل از ریختن به آکواریوم سبک نمایید.
کاهنده های پی اچ را از وب سایت پت زیپ خریداری کنید :
بالا بردن Ph
با استفاده از ترکیبات بی کربنات یا بافر ها می توانید Ph آب را افزایش دهید و یا آب را تعویض نمایید. ( با این اقدام بعضی از مواد آلی را که Ph آب را کاهش می دهند حذف می کنیم ).
افزاینده های پی اچ را از وب سایت پت زیپ خریداری کنید :
پودر افزاینده فلورین دلتا کی اچ پلاس برایت ول – +Brightwell KH
از: ۹۰,۰۰۰ تومانمحلول افزاینده پی اچ پلاس برایت ول – +Brightwell pH
از: ۱۱۰,۰۰۰ تومانسختی آب
آب از نظر سختی به دو دسته تقسیم می شود.
- آب سبک : دارای مواد معدنی بسیار کم.
- آب سخت : دارای مقدار زیادی از مواد معدنی محلول در آب است.
شاید برای بسیاری از آکواریم داران توجه به میزان سختی آب زیاد مهم نباشد. اما به خاطر داشته باشید که ماهیان بومی نواحی مختلف به آب های متفاوتی از نظر نوع سختی نیاز دارند که در بخش بررسی انواع ماهیان به نوع نیازهرخانواده اشاره شده است.
در هنگام آماده سازی و راه اندازی آکواریوم ، جهت نگهداری مناسب ازاین ماهیان می بایست به سختی آب دقت لازم را داشته باشید. برای کاهش سختی آب می توان از ذغال اکتیو استفاده کرد.