چاقو ماهی ها یا ماهیهای پشت پری Chitala chitala از راسته ماهیهای زبان استخوانی Osteoglossiformes خانواده Notopterida ماهی های آب شیرین هستند که بومی مناطق استوایی آفریقا و آسیای جنوب شرقی می باشند. در ادامه ی مطلب به بررسی ویژگی های چاقو ماهی ها Chitala chitala و انواع آن می پردازیم.
چاقو ماهی های یا ماهیهای پشت پری (Chitala chitala)
به این دسته از ماهی ها Featherback یا Knifefiah هم گفته می شود، ویژگی اصلی آنها باله مخرجی کشیده و خیلی بلند آنهاست که از زیر گلو تا دم ادامه دارد و با باله دمی یکی می شود. گونه Chitala chitala که در گذشته اسم علمی آن Notopterus chitala بود.
در آبهای استرالیا و هند هم یافت می شود، بزرگترین عضو خانواده است که طول آن در طبیعت تا 90 سانتیمتر میرسد. جزء ماهیهای خوب قابل خوردن توسط انسان هستند. بیشتر گونه های این خانواده جنگجو هستند و نگهداری آنها در آکواریومها، توام با ماهیهای دیگر ممکن است کمی مشکل باشد.
گونه Xenomystus nigri یا چاقو ماهی آفریقایی برخلاف سایر چاقو ماهیهای صلح جو است و به راحتی میتوان آن را در آکواریوم، توام با گونه های دیگر نگهداری نمود. طول آن در طبیعت تا 30 سانتیمتر میرسد.
گونه Ch.chitala که به آن چاقو ماهی دلقک هم گفته می شود، معمولا تا 15 سال عمر می کند و در مناطق مختلف با رنگبندی متفاوتی دیده می شود.
چاقو ماهی آفریقایی Xenomystus nigri
برای مثال گونه اندونزیایی روی بدن فاقد خالهای گرد است، در حالی که گونه هند و تایلند در انتهای بدن معمولا 6 خال گرد با هاله ای سفید در دور آنها دارند. تعداد خالها در افراد مختلف ثابت نیست و ممکن است از 4 تا 15 عدد و یا حتی بیشتر باشند.
حتی ممکن است خالهای 2 طرف بدن یک ماهی 1 تا 2 عدد باهم اختلاف داشته باشند.یکی از چاقو ماهیهای مناسب برای نگهداری در آکواریوم، چاقو ماهی دلقک با نام علمی Chitala chitala است که بومی تایلند، مالزی، برنئو و سوماتراست.
ماهی پر اشتهایی است و می تواند به صورت عقبگرد شنا کند. با افزایش سن، چشمهای آن سفید می شود. خیلی ها ممکن است فکر کنند که ماهی کور شده است ولی اینطور نیست، فقط رنگ چشمها عوض شده است.
چاقو ماهی دلقک Notopterus chitala
غذای آنها در طبیعت عمدتا حشرات، میگوها و ماهیهای کوچک سطح زی هستند. تشخیص نر و ماده از هم تقریبا غیرممکن است، مگر این که اقدام به بریدن شکم گردد. اگرچه اطلاعات خوبی در مورد تولیدمثل طبیعی آن در دست می باشد، با وجود این که تاکنون در امر تکثیر مصنوعی آن موفقیت چندانی حاصل نگردیده است. در هر فصل تنها یکی از تخمدانها به حد رسیدگی میرسد.
در یک فصل، تخمریزی کامل همزمان انجام نمی شود و وقتی تخمدان مورد بررسی قرار می گیرد در آن تخمهای رسیده در مراحل مختلف رسیدگی دیده می شود.
هنوز به درستی معلوم نشده که آیا تنها یکی از تخمدانها همواره به مرحله رسیدگی میرسد و یا بطور متناوب این کار انجام میگیرد. به هر حال، در ماهی رسیده، تخمدان آماده در سمت چپ شکم قرار می گیرد و حجم زیادی به دلیل بالا بودن تعداد تخمها دارد. بقیه اعضاء داخلی شکم به سمت راست برده می شوند.
پس از تخمریزی که در یک فصل ممکن است در چند مرحله و با فواصل مختلف صورت گیرد، ماهی نر مسئولیت حفاظت و نگهبانی از آنها را به عهده میگیرد. مجموع تخمهایی که ماهی ماده در یک فصل و در چند مرحله میریزد، حدود 5000 عدد است ولی گاهی ممکن است 10000 عدد و یا بیشتر باشد. ماهی نر سعی می کند، گل و لایی را که روی تخم ها می نشیند، بطور مرتب پاک کند.
گهگاه ممکن است صیادان با گذاشتن طعمه روی قلاب، ماهی نر نگهبان تخمها را صید کنند. طول دوره انکوباسیون در محیط طبیعی با گرمای حدود 33 درجه سانتیگراد، 5 تا 6 روز است. در یک بررسی تعدادی تخم از طبیعت جمع آوری و برای طی دوره انکوباسیون به آکواریوم منتقل شدند.
حدود 20 درصد آنها در اثر آلودگی قارچی از بین رفتند و بقیه تبدیل به نوزاد شدند. باتوجه به اینکه این مهای شکارچی بسیار فعالی است هرگز نباید در آکواریوم آن را با ماهیهای کوچک نگهداری کرد چون به سرعت آنها را خواهد خورد. بچه ها دوست دارند دسته تشکیل دهند. در عکس تعدادی از بچه های چاقو ماهی دلقک بصورت دسته دیده می شوند.
چشم های چاقو ماهی دلقک در حال سفید شدن
چاقو ماهی در جستجوی غذا