بیماری پیومتر و مشکلات مربوط به تولید مثل سگ را بیشتر بشناسید

بیماری پیومتر نوعی عفونت در رحم سگ ها می باشد. که در ادامه به بررسی آن و بیماری ها و مشکلات مربوط به تولید مثل سگ می پردازیم.

اکثر سگ های نر و ماده بعد از سن 9-6 ماهگی به سن بلوغ رسیده و توانایی تولید مثل را پیدا می کنند.  سگ های ماده هر 6 ماه یک بار یعنی دو بار در سال که بیشتر در فصل بهار و پاییز است دچار پریود یا فحلی می شوند و توانایی جفت گیری و متعاقب آن بارداری را خواهند داشت.

تولید مثل سگ ها

دوره جفت گیری که مناسب برای بارداری می باشد چند روز قبل از رسیدن به حداکثر خون ریزی بوده که این دوره حدود چند روز ادامه می یابد. تغییرات قابل تشخیص در سگ های ماده در این حالت بارز و مشخص است و شامل تغییر در خلق و خوی حیوان و بی اشتهایی است.

در مورد سگ های ماده که با عمل جراحی رحم و تخمدان آن ها برداشته شده است بدون میل جنسی و جفت گری هستند و تغییرات در خلق و خوی حیوان و خونریزی از ناحیه تناسلی مشاهده نمی شود.

بیماری پیومتر (PYOMETRA)

بیماری پیومتر سبب به مخاطره افتادن جان حیوان می شود و در سگ های عقیم در سنین میان سالی مشاهده می شود. هورمون پروژسترون سبب ضخیم شدن دیواره رحم و بسته بودن ناحیه گردن رحم می شود.

در این حالت محیط رحم برای رشد میکروب ها فعال و مناسب خواهد شد. پس از گذشت مدتی میکروب ها تکثیر کرده و در نهایت رحم پر از چرک و عفونی می شود.

در صورت باز یا بسته بودن گردن رحم دو نوع پیومتر باز یا بسته ایجاد می شود. پیومتر نوع باز در زمان سیکل جنسی یا بلافاصله پس از آن و در زمانی که هنوز گردن رحم باز است اتفاق می افتد. در این حالت چرک و مایع خون آلود یا به صورت شفاف از ناحیه تناسلی خارج می شود.

بیماری پیومتر

این ترشحات بسیار بدبو و کثیف هستند و سگ کمی تب دارد و علاوه بر آن علائم تشنگی و میل به نوشیدن زیاد آب و استفراغ در حیوان مشاهده می شود. پیومتر نوع بسته 3-1 ماه پس از گذشت دوره فحلی یا میل جنسی اتفاق می افتد که در این حالت گردن رحم بسته است.

چون چرک به واسطه بسته بودن گردن رحم نمی تواند خارج شود در داخل رحم تجمع یافته و در برخی موارد باکتری ها وارد خون می شوند که منجر به عفونت خونی یا سپتی سمی خواهد شد که بسیار خطرناک و کشنده است. علائم بیماری پیومتر نوع بسته شامل تب بالا، ضعف، بی اشتهایی و استفراغ است.

نکته

علاقه ناگهانی و بیش از حد به اسباب بازی گاهی می تواند علامت آبستنی کاذب در سگ باشد.

آنچه دامپزشک می تواند انجام دهد

• درمان مناسب در این حالت خارج کردن رحم و تخمدان با عمل جراحی و توسط دامپزشک جراح می باشد تا سبب جلوگیری از انتشار عفونت و مرگ حیوان شود. سگ های مبتلا به بیماری پیومتر اغلب دچار شوک، کم آبی بدن و نارسایی کلیوی می شوند. پیشگویی درمورد وخامت بیماری و احتمال بروز مرگ توسط دامپزشک تعیین می شود ولی در این بیماری خطر مرگ بالاست. سگ هایی که مبتلا به پیومتر شده و درمان شده اند شانس عود بیماری در آن ها زیاد است و لذا توصیه می شود عمل برداشت تخمدان و رحم در مورد آن ها انجام شود.
• در مورد سگ های خیلی گران قیمت و مبتلا به پیومتر نوع باز با هورمون پروستوگلاندین اف 2 آلفا (Prostaglandin F2 Alpha) درمان می شوند. کاربرد این هورمون سبب انقباض رحم و خروج چرک خواهد شد.
• صاحب حیوان باید درمورد عقیم سازی سگ خود زود تصمیم بگیرد. مزیت عقیم سازی، جلوگیری از افزایش تعداد و جمعیت حیوانات و کاهش تعداد سگ هایی است که محلی برای زندگی ندارند. گاهی لازم است تا با اعمال روش های بدون درد و با کمک داروهای بیهوشی اقدام به معدوم کردن سگ های اضافی نمود. این عمل اصطلاحا مرگ بدون درد نامیده می شود. برای عقیم سازی سگ های ماده لازم است تخمدان ها، لوله های فالوپ (Fallopian) و رحم به صورت کامل برداشت شوند. با عقیم کردن در سن 6 ماهگی و قبل از شروع اولین سیکل فحلی و پریود، ریسک تومورهای پستانی کاهش یافته و از وقوع سرطان های رحمی و پیومتر جلوگیری می شود.
• در اخته کردن سگ های نر با عمل جراحی بیضه ها از داخل کیسه بیضه برداشت می شوند و از ابتلا به تومورهای بیضه جلوگیری می شود. از طرف دیگر با عقیم کردن سگ های نر، بوی ادرار کاهش یافته و عادات علامت گذاری با ادرار کردن در نواحی مختلف کاهش می یابد. علاوه بر آن میل خروج از منزل و یا حالات تهاجمی در آن ها کاهش می یابد ولی از نظر شخصیتی، رفتار حیوان تغییر نخواهد کرد.

توجه

در مورد سگ های نر لازم است بررسی شود که هردو بیضه پایین آمده و داخل کیسه بیضه قرار گرفته باشند. در صورت عدم پایین آمدن بیضه ها و باقی ماندن آن ها داخل حفره شکم شانس توموری شدن آن ها افزایش می یابد.

معمولا بیضه های پایین نیامده باید تا سن 6 ماهگی پایین آمده و به صورت طبیعی داخل کیسه بیضه قرار گیرند. نژادهای کوچک مانند یورک شایر تریر (Yorkshire Terrier) بیشتر مستعد باقی ماندن بیضه ها داخل حفره شکم هستند و ممکن است حتی پس از سن 6 ماهگی نیز بیضه ها پایین نیاید.