آموزش دادن سگ ، بررسی رفتار مخرب و روش های سرگرم کردن توله ها

آموزش دادن سگ ها به فرمانبرداری و اطاعت کردنشان در مقابل دستورات شما کمک خواهد کرد و همچنین از رفتار مخرب سگ جلوگیری می کند.

تعلیمات اولیه به سگ شامل نشستن، ایستادن، آمدن، رفتن، برگشتن و حرکت به طرفین است. لازم است ابتدا سگ بیاموزد که حرف شما را گوش کند تا بتواند بعدا آموزش های دیگر را فرا گیرد.

آموزش دادن سگ ها

آموزش دادن سگ ها باید همراه با مهربانی و محبت باشد. سعی کنید چیزی را که حیوان شما بیشتر دوست دارد، بیابید و در زمانی که کار مناسب انجام می دهد یا آموزش های خود را درست فرا می گیرد به عنوان جایزه در اختیار او قرار دهید.

بهترین زمانی که حیوان توانایی درک دستورات شما را دارد و می توان از آموزش دادن سگ نتیجه گرفت از سن 2/5-2 ماهگی شروع می شود.

سعی کنید از فعالیت ها و بازی ها و انرژی حیوان در جهت آموزش و فراگیری مواردی که مدنظر دارید استفاده نمایید. براساس حس غریزی، خصوصیات نژادی، جثه، محیط زندگی و هدف از نگهداری هر نوع سگ از بازی ها و آموزش های خاصی لذت می برد و توانایی فراگیری آن ها را دارد مثلا نژاد اسپرینگر (Springers) دویدن به دنبال توپ را دوست دارد.

بازی های فکری و همراه با خلاقیت یک راه تخلیه انرژی بالا و کنترل جست و خیز حیوان در سن تولگی است. این نوع بازی ها سبب افزایش توانمندی های حیوان در انجام امور محوله در سن بزرگسالی شده و علاوه بر آن سبب افزایش علاقه، ارتباط متقابل بین سگ و انسان می شوند.

در هنگام آموزش دادن سگ از انجام بازی های خشن مانند کشتی، طناب کشی و دنبال کردن حیوان خودداری نمایید، چون این نوع بازی ها سبب می شود که حیوان با شما رقابت کند و در مقابل شما ایستادگی کند. به عبارت دیگر نباید طوری با حیوان برخورد کرد که خود را در سطح شما به حساب آورد، بلکه باید همیشه فرمانبردار شما باشد و شما را به عنوان یک قدرت برتر بشناسد.

آنچه شما و دامپزشک می توانید انجام دهید

• حتی با هوش ترین و تربیت شده ترین سگ ها هم می توانند فقط 80% موارد دستورات شما را انجام دهند. لذا زمانی که توله ها به دستورات شما گوش نمی دهند، صبور باشید و از تمرین کردن و آموزش دادن سگ خود دست نکشید. برای جلوگیری از آسیب های مختلف که ممکن است حیوان در محیط زندگی به خود وارد کند با خشونت برخورد کنید و با تنبیه لفظی او را از عوامل خطرآفرین در منزل (مانند سیم برق) دور کنید، که در این موارد برای دور کردن توله ها از سیم برق و جلوگیری از جوییدن سیم برق با اسپری کردن آب روی حیوان و خیس کردن او را از عامل خطر دور می کنند تا از آسیب به حیوان جلوگیری شود. می توان در این حالت با لحن بلند (مشابه داد زدن بر سر حیوان) او را از کارهای خطرناک منع کرد.
• در هر زمان که با یک مشکل رفتاری خاص در حیوان مواجه می شوید و سعی شما برای تغییر رفتار یا آموزش دادن سگ تان نتیجه بخش نیست از افراد دیگر کمک بگیرید. در این گونه موارد پس از مشورت با دامپزشک شما بهتر می توانید حیوان را تربیت کنید. حتی گاهی لازم است به صورت تخصصی توسط متخصص رفتارشناسی حیوانات، سگ بررسی شود.

معرفی و آشنا کردن سگ با نوزادان

• چون با آمدن یک نوزاد در خانواده ممکن است میزان توجهات به حیوان کمتر شود لذا باید به حیوان آموزش های لازم را داد، تا نوزاد را به عنوان یک رقیب برای خود به حساب نیاورد و به او آسیب نرساند. برای این کار می توانید ضمن توجه معمول و قبلی به حیوان، تغییراتی در محیط زندگی او ایجاد نمایید.
• اگر تاکنون حیوان اجازه تردد در تمام نقاط منزل را داشته است باید از این پس محل استقرار نوزاد محل ممنوعه برای آمدن حیوان باشد تا نوزاد از گزند حیوان در امان بماند. بهتر است تفاوت بین اسباب بازی های حیوان و اسباب بازی های کودک را آموزش دهید. برای این کار نباید اجازه داد اسباب بازی کودک با حیوان مخلوط شوند. باید به حیوان آموزش داد که فقط با اسباب بازی و وسایل خود بازی کند و به طرف وسایل کودک نرود.
• صدای گریه ی کودک ممکن است سبب آشفتگی و اضطراب سگ های بزرگ و بالغ شود، لذا بهتر است قبل از استقرار کودک در منزل حیوانات را با این صداها آشنا کنید تا از حساسیت حیوان کاسته شود. می توان یک نوار از صدای گریه نوزاد تهیه کرد و آن را داخل تخت کودک گذاشت و رفتار و عکس العمل حیوان را با شنیدن صدا ارزیابی کرد. برخی از متخصصین عقیده دارند شما قبل از ورود یک نوزاد به منزل با یک عروسک تمام کارهایی را که برای نوزاد انجام می شود در حضور سگ انجام دهید تا حیوان به این گونه رفتارها عادت کند.
• سرانجام در زمانی که قرار است نوزاد وارد منزل شود باید پدر همراه با نوزاد در اتومبیل بمانند و مادر داخل منزل رفتهو سگ را نوازش کند و پس از این که از هیجانات حیوان کاسته شد و در کنار مادر آرام گرفت، پدر نوزاد را به داخل منزل ببرد. سپس مادر سگ را به آرامی و با احتیاط به کنار پدر و نوزاد ببرد. اگر حیوان در برخورد با کودک حس رقابت و حسادت نشان داد یا عصبی و نگران شد و رفتارهای ناخوشایند از خود بروز داد این کار را تکرار کنید و مرتب حیوان را نوازش کنید. در برخی موارد پس از چند بار، حیوان، کودک را قبول کرده و با بو کشیدن و آشنا شدن با او مشکل بعدی وجود نخواهد داشت. در برخی موارد هم سگ ها با بی علاقگی و بی توجهی از محل دور می شوند یا از آن به بعد گوشه گیر شده و رفتار آن ها نسبت به گذشته متفاوت می شود که این علامت اضطراب روانی و دلهره ناشی از کم توجهی است. باید این موارد را با دقت کنترل کرده و با دامپزشک مشورت نمایید. آشنا کردن نوزاد با حیوان باید به تدریج و کم کم باشد. نباید در این موارد سر و صدا و هیاهو کرد و یا با اجبار حیوان را به نوزاد نزدیک کرد. بهتر است با رعایت جانب احتیاط سعی شود که کمتر سگ با نوزاد به صورت تنها باشند تا زمانی که کودک قدرت دفاع از خود را پیدا کند.

آشنا کردن سگ با نوزادان

رفتار مخرب سگ

در اغلب موارد سابقه رفتار مخرب به دوران تولگی باز می گردد و می تواند در سرتاسر طول عمر به صورت یک عادت بد برای حیوان باقی بماند. در اکثر موارد این گونه رفتارهای مخرب می تواند سبب مشکلات زیادی در محیط منزل و برای اعضای خانواده باشد.

برای جلوگیری از بروز این گونه رفتار مخرب باید حیوان را در بدو ورود به منزل و از همان زمان تولگی  به صورت مناسب تربیت کرد و مانع از بروز رفتارهای نامناسب و مخرب شد.

جویدن

• در زمان تولگی و رشد دندان ها که دندان از سطح لثه خارج می شوند، مانند اطفال و نوزادان انسان، لثه توله ها دچار خارش می شود به همین دلیل میل شدیدی در جویدن وسایل منزل برای تسکین خارش لثه دارند. جویدن سبب ایجاد یک حالت لذت برای سگ می شود و ممکن است این عادت از تولگی در سگ ها باقی بماند و در سن بزرگسالی برای آن ها به صورت یک سرگرمی درآید. برای تسکین دلهره و اضطراب هم حیوان اقدام به جویدن وسایل می کند. این حالت در زمان جدا شدن حیوان از محیط قبلی یا دوری از وسایل شخصی و محیط زندگی اختصاصی او اتفاق می افتد. در مورد اضطراب و دلهره ممکن است این حالت همراه با گاز گرفتن دم، گوش سایر توله ها، جویدن میله های قفس یا حتی خوردن مدفوع باشد که در کل به نام بوردوم (Boredom) نامیده می شود. در مورد سگ های مسن و حتی پیر جویدن وسایل گاهی به علت درد و التهاب در ناحیه لثه ها است.
• در هنگام آموزش دادن سگ برای جلوگیری از جویدن وسایل باید در سن تولگی برای حیوان اسباب بازی مناسب تهیه کرد که انواع فرآورده های تجاری در این مورد وجود دارند که شامل استخوان های خوراکی بی خطر، طناب های ابریشمی گره دار با حجم های متفاوت و دیگر وسایلی هستند که حیوان با جویدن آن ها حس خارش لثه خود را تسکین می دهد. می توان از عروسک های پلاستیکی و دیگر اسباب بازی های مشابه هم برای این کار استفاده کرد یا از بلال ذرت، باقلا سبز و غلات مشابه برای این کار استفاده کرد.
• از دادن پس مانده غذا و یا استخوان های واقعی به حیوان خودداری نمایید چون گاهی توله ها استخوان را به قطعات ریزتر خرد کرده و سبب آسیب به معده یا روده خود می شوند.
• سعی کنید هرگز کفش های کهنه خود را برای جویدن در اختیار توله ها قرار ندهید چون آن ها اکثرا تفاوت بین کفش کهنه و نو را نمی دانند و در سن بعد از بلوغ هم این عادت جویدن کفش برای آن ها به صورت عادت بد باقی می ماند.
• گاهی سگ های مسن هم به صورت افراطی و غیرقابل کنترل وسایل را می جوند که ممکن است به علت مشکلات رفتاری باشد و بهتر است در این مورد با دکتر دامپزشک مشورت نمایید. ابتدا دامپزشک یک معاینه کامل از دندان ها و لثه به عمل می آورد. در اکثر موارد سگ های با سن بیش از 8 سال مبتلا به بیماری های دهان و دندان هستند و به علت درد و التهاب لثه وسایل را می جود. یکی از راه های درمانی برای حل این مشکل می تواند جرم گیری باشد.

رفتار مخرب سگ (جویدن کفش)

ایجاد تغییرات در منزل و سازگاری محیط برای ورود توله ها

• در بدو ورود توله ها به منزل خود باید انتظار مشکلات اولیه را داشته باشید، چون توله ها تا زمانی که کاملا به محیط جدید عادت کنند همه جا را به هم می ریزند و علاوه بر آن باید حتی قبل از ورود توله ها یک سری تغییرات در محیط منزل بدهید تا از خسارت به وسایل جلوگیری شود. علاوه بر آن لازم است وقت بیشتری را برای مراقبت و تربیت توله ها صرف کنید. محیط باغ و خانه را در حد امکان برای توله ها بی خطر سازید، چون توله ها مانند نوزاد هستند و در زمان تولگی هر چیزی را که در دسترس آن ها باشد گاز می گیرند، لذا بهتر است خانه را از دید توله نگاه کنید و مواردی را که حس می کنید برای او قابل تحریک و جذاب ولی خطرناک است (مانند سیم برق) از دسترس دور کنید. توصیه می شود حتی از سطح زمین و در ارتفاع کم، درحالی که خود به صورت چهار دست و پا روی زمین حرکت می کنید محیط خانه را بازدید کنید و وسایلی را که برای توله محرک و وسوسه انگیز است حذف کنید. شاید در این حالت بهتر از زمانی که به صورت ایستاده این کار را انجام می دهید نتیجه بگیرید. بدون شک اشیاء و لوازم کوچک و یا برخی از اسباب بازی ها برای حیوان خطرناک خواهند بود و در صورت بلعیدن سبب خفگی حیوان می شوند علاوه بر آن برخی از گیاهان تزیینی در منزل هم ممکن است برای توله ها سمی باشند. که نمونه هایی از آن شامل درخت راج (Holly)، پیچک (Iry) و گل آزالیا (Azalea) است.
• در بیرون از منزل هم آفت کش ها و سموم مختلف و ضدیخ را در محل دور از دسترس حیوان قرار دهید علاوه بر آن سطل زباله نیز دارای سرپوش و درب محکم باشد و در جای مناسب قرار گیرد تا حیوان به آن دسترسی نداشته باشد.
• در صورت مشاهده اعمال خطرناک از توله ها با آن ها به صورت جدی و با لحن خشن برخورد کنید تا متوجه رفتار نامناسب خود بشوند و از تکرار کارهای خطرناک یا تماس با وسایل خطرآفرین اجتناب کنند. برای تربیت و ترسانیدن توله در این موارد، مثلا در زمانی که برای جویدن سیم های برق از خود علاقه نشان می دهد، با قرار دادن چند سکه در داخل یک قوطی فلزی و تولید سر و صدای زیاد با تکان دادن قوطی، توله را بترسانید تا عادت جویدن سیم برق از او رفع شود.

روش سرگرم کردن توله ها

• برخی از اسباب بازی ها توله ها را خیلی خوب سرگرم می کنند و سبب جلوگیری از عادت بد جویدن اثاثیه منزل می شوند. اسباب بازی های مناسب سبب پرورش، رشد فکری و تربیت بهتر سگ می شوند. انتخاب اسباب بازی مناسب در این زمینه خیلی مهم است و پیشنهاد می شود از اسباب باز های سخن گو و آموزشی در این حالت استفاده شود. حتی شما خودتان می توانیدیک اسباب بازی و یک وسیله ی سرگرم کننده بر حسب شرایط داخل منزل برای سگ خود تهیه کنید. یک قوطی مکعب شکل تهیه کنید که یک طرف آن به عنوان درب قابل باز کردن باشد. داخل آن غذای خشک قرار داده و در اختیار توله بگذاری تا با آن بازی کند. در صورت باز کردن درب قوطی مکعبی، دسترسی به غذای مورد علاقه برای او جایزه به حساب خواهد آمد و یاد می گیرد که در برابر تلاش خود پاداش دریافت می کند، این کار در تربیت او نقش بسیار مهمی دارد.
• در مورد توله هایی که در زمان تنها بودن در منزل زیاد پارس می کنند یکی از راه های کاهش سر و صدای حیوان این است که او را قبل از ترک منزل به میزانی که خسته شود، بدوانید و سپس به داخل منزل بیاورید و خود منزل را ترک کنید. در این حالت به علت خستگی، حیوان ترجیح می دهد به جای پارس کردن بخوابد و استراحت کند.

وسایل بازی توله ها

خانگی کردن حیوان

با اعمال تربیت حیوان و آموزش دادن سگ با روش های مناسب شما می توانید تا حدود زیاد آن چه را که مایل هستید در محیط منزل انجام دهد به او بیاموزید. سگ ها به صورت غریزی برای خود یک قلمرو مشخص را در نظر گرفته و نشانه گذاری می کنند در وحله اول شما باید این قلمرو و مرز و محدوده را برای حیوان مشخص کنید تا کار تربیت راحت تر باشد. خانگی کردن را می توان در مدت 8-4 هفته به حیوان آموخت و برای شروع تمرین بهترین زمان از سن 2 ماهگی به بعد می باشد.

خانگی کردن سگ

آنچه شما می توانید انجام دهید

• قبل از هرچیزی برای سگ یک قفس با سایز مناسب که حیوان در آن راحت باشد تهیه کنید. البته نباید قفس خیلی هم بزرگ باشد، چون در این حیوان در یک طرف قفس خوابیده و در طرف دیگر ادرار می کند. توصیه می شود قفس هایی را که مورد تایید شرکت های هواپیمایی است، خریداری نمایید تا در زمان مسافرت با هواپیما برای نقل و انتقال سگ خود از آن استفاده کنید. برخی از قفس ها دارای دیواره متحرک برای افزایش سایز هستند که در این حالت می توان با افزایش سن و بزرگ تر شدن جثه سگ ها از آن استفاده کرد.
• توله ها عادت دارند بعد از بیدار شدن از خواب، بعد از هر وعده غذا و قبل از خوابیدن برای دفع مدفوع یا ادرار از لانه خارج شوند و اغلب توله ها یک ساعت پس از غذا خوردن دفع می کنند. لازم است به توله ها 3-2 بار در طول روز در ساعات زمانی مشخص غذا داد. غذا در مدت 30-20 دقیقه برای خوردن در اختیار حیوان قرار گرفته و پس از گذشت این زمان از او گرفته شود (حتی اگر غذا را به طور کامل نخورده باشد). این نوع روش برخورد به حیوان می آموزد که باید بلافاصله پس از در اختیار گذاشتن غذا برای او، آن را بخورد و با غذا بازی نکند. پیشنهاد می شود آخرین وعده غذا دادن به فاصله پنج ساعت قبل از خواب حیوان باشد.
• برای دفع، همیشه توله را با قلاده و از یک مسیر مشخص به محل دفع کردن ببرید و پس از انجام دفع در محل مورد نظر توله را تشویق کنید. در صورت عدم دفع در زمان بیرون بردن و هدایت به محل مورد نظر، او را دوباره به داخل قفس برگردانید و 15 دقیقه بعد این کار را تکرار کنید تا موفق شوید. در صورت دفع کردن دیگران لازم نیست که او را در قفس نگهداری کنید. بهتر است توله ها در یک محل کم خطر و بی سر و صدای خانه نگهداری شوند تا بتوان از آن ها به صورت مناسبی مراقبت کرد. تا خانگی شدن کامل حیوان کارهای فوق و آموزش ادرار و دفع کردن را ادامه دهید.
• در صورتی که می خواهید برای مدتی توله را در خانه به صورت تنها نگهداری کنید حیوان را در فضای بزرگ تری مانند یک اتاق کوچک قرار دهید. این محل باید دارای فضای کافی برای خوابیدن و دفع باشد. چند قدم دورتر می توان با پهن کردن و قرار دادن چند ورق روزنامه محلی را برای دفع حیوان تهیه کرد.
• در زمان آموزش دادن سگ برای دفع ادرار و مدفوع نباید حیوان را تنها بگذارید چون در برخی موارد بدون انجام دفع به داخل خانه برگشته و در آن جا دفع می کند. انجام این عمل سبب می شود که ما حیوان را تنبیه کنیم که سبب ناراحتی سگ و ما خواهد شد ولی اصولا ما مقصر هستیم که حیوان را تنها گذاشته ایم.
• در صورت مشاهده دفع حیوان در محیط منزل و در کنار شما، با حالت سرزنش و نه گفتن او را تنبیه کرده و در مورد سگ های سرسخت با لحن شدید تر و با صدایی قاطع و محکم او را دعوا کنید، سپس سگ را فورا به محل مورد نظر برای دفع ببرید و در آن محل بلافاصله حیوان را تشویق و نوازش کنید.
• تنبیه و اصلاح سگ برای کار نادرستی که انجام داده و مدتی حتی چند دقیقه از آن گذشته است، بی نتیجه است چون سگ نمی تواند درک کند که علت تنبیه او به خاطر کار اشتباهی که قبلا انجام داده است، می باشد. به همین دلیل بهتر است به محض سرپیچی از دستورات یا انجام کار خطا حیوان را بی درنگ تنبیه کنید تا اثر آن باقی بماند.
• در صورتی که توله به اشتباه داخل منزل دفع کرد لازم است فورا ناحیه شست و شو و تمیز شود و ازمحل های تجاری خاص که توسط دامپزشکان توصیه می شود، استفاده نمایید تا به دلیل بوی ادرار یا مدفوع قبلی حیوان دوباره در منزل دفع نکند. استفاده از آمونیاک برای تمیز کردن محل دفع کار خطایی است و مشکل را تشدید می کند چون سگ دوباره تشویق می شود تا به همان محل برگردد و دفع کند که علت آن هم شباهت بوی آمونیاک به بوی ادرار است و حیوان را به محل جذب می کند.

سندرم کاهش آگاهی و هوشیاری در سگ

• ممکن است دفع کردن در منزل بعدها نیز توسط حیوان تکرار شود. سندرم کاهش آگاهی سگ ها مشابه بیماری آلزایمر در انسان ها است. این بیماری سومین دلیل عمده راحت کردن حیوان و کشتن بدون درد او توسط دامپزشک است، چون درمان ندارد. حدود 7 میلیون سگ 10 سال به بالا درگیر این بیماری هستند. در این بیماری قابلیت های درکی و حسی حیوان کاهش می یابد و در سنین بالا مشاهده می شود و همراه با تغییرات رفتاری شدید مانند کاهش تربیت خانگی، کاهش جهت یابی، سرگردانی و گیجی، خیره نگاه کردن به آسمان، کاهش واکنش نسبت به اعضای خانواده، تشنج و خواب زیاداست.
• هیچ نوع روش آزمایشگاهی یا تست خونی برای تشخیص بیماری وجود ندارد ولی نشانه های فیزیکی برای تشخیص این بیماری پس از مرگ وجود دارد. تشخیص بیماری به صورت علامتی بوده و با حذف سایر بیماری هایی که می توانند چنین علائمی را ایجاد کنند، انجام می شود. تجویز روزانه یک عدد قرص آنی پریل (Anipryl) که یک نوع داروی جدید است برای سگ ها نتایج چشمگیری را در بر داشته است و بیش از 70% سگ های مبتلا در مدت کمتر از 30 روز پس از آغاز درمان بهبودی قابل ملاحظه ای را کسب کرده اند.

سندرم کاهش آگاهی و هوشیاری در سگ

توجه

پیشگیری و درمان ضد کرم انگلی برای حذف خطر ابتلا به کرم گرد توکسوکارا (Toxocara) لازم و ضروری است چون این کرم قابل انتقال به انسان و به ویژه کودکان است و تخم این کرم از طریق مدفوع توله ها منتقل می شود.

با درمان ضد انگل، شما می توانید از بروز ابتلا به کرم های انگلی پیشگیری نمایید. اهمیت این نکته به واسطه مشکلات مربوط به دفع ادرار و مدفوع سگ های مبتلا به سندرم کاهش آگاهی می باشد.