بیماری های ماهی اسکار ؛ نحوه ی پیشگیری و درمان

بیماری های ماهی اسکار در صورت عدم توجه به موقع، می تواند ماهی را از بین ببرد. شناخت صحیح و به موقع بعضی بیماری ها به شما کمک می کند ماهی را نجات دهید.

انواع بیماری های ماهی را در این مقاله به شما معرفی می کنیم و به بررسی برخی روش های درمان آنها می پردازیم.

بیماری های لا علاج ماهی اسکار

به استثنا درمانی که برای یک عامل بیماری خاص یعنی ایکتیوف تریازیس (Ichthyophthiriasis) وجود دارد، گمان میکنم که بهترین کاری که میتوان در مورد ماهیان آکواریومی بیمار انجام داد، نابود کردن آنهاست.

این کار انسان دوستانه تر است تا این که با مصرف بی امان مواد شیمیایی که برای خلاص شدن از دست انگل ها یا درمان بیماری های آنها ساخته شده اند، باعث شوید که کمی بیشتر زنده بمانند و البته این عمل در طولانی مدت کم خطرتر نیز هست.

البته اسکارها را نمیتوان با ماهیهای آکواریومی معمولی مقایسه نمود، دست کم افرادی که برای مدتی از آنها نگهداری کرده اند و به آنها دلبسته شده اند نمیتوانند از ماهی خود صرف نظر کنند، پس بهتر است به شرح برخی بیماری های شایع که ممکن است اسکارها را مبتلا نمایید بپردازیم.

البته صحبت کردن در مورد همه بیماری ها در اینجا ممکن نیست و نیازی هم به این کار نمی باشد، چون تعداد زیادی کتابهای عالی وجود دارد که کاملا شیوه های تشخیص و درمان بیماری های ماهیان آکواریومی گرمسیری را شرح داده اند.

کتابهایی که بطور خاص توصیه می شوند، یکی کتابچه بیماری های ماهی و دیگری کتاب بهداشت و سلامتی ماهی دیسکوس نام دارد (که برای ماهی دیسکوس، فرشته ماهی و سایر سیکلیدها نوشته شده است).

ماهی اسکار

مقاومت اسکار در برابر بیماری های مختلف

اسکارها نسبت به بعضی بیماری های ماهیان مقاومتر هستند و در عوض مقابل برخی دیگر از آنها از حسایست بیشتری برخودارند. در مورد آن دسته از بیماری هایی که اسکارها نسبت به آنها آسیب پذیرند، این آسیب پذیری معمولا در نتیجه اندازه ماهی اسکار و یا طبیعت پرخاشگر آن می باشد.

برای مثال میتوان به رشد قارچ ساپرولگنیا ((Saprolegnia بر زخم های درمان نشده که در نتیجه جنگ و نزاع ایجاد می شوند اشاره نمود. ماهیان کوچک و نسبتا صلح جوتری که بصورت گله ای زیست میکنند مانند نئون ها و زبرا دانیوها، کمتر دچار تهاجمات قارچی شده و به نسبت اسکارها کمتر از این جهت تلفات میدهند.

این امر بیشتر بدان علت است که وقتی این ماهیان با همنوعان خود نگهداری می شوند احتمال زخمی شدنشان کاهش می یابد. در عوض اسکارها در مقایسه با ماهی بتا و کیلی فیش ها کمتر تحت هجوم داینوفلاژله ای مانند اُاُدینیوم ( Oodinium ) قرار میگیرند.

شاید علت آن این باشد که یکی از اصلی ترین عوامل شیوع بیماری مخملک (که معمولا به بیماری های ایجاد شده توسط اُاُدینیوم گفته می شود) ایجاد شرایط غیربهداشتی در مخازن کوچک است که معمولا بتاها و بسیاری از کیلی ها در آن بطور متراکم نگهداری می شوند.

رایج ترین بیماری اسکار

رایجترین بیماری که ماهیان آکواریومی را دچار میکند، ایکتیوف تریازیس است که معمولا به نام ایک شناخته می شود. این بیماری توسط آغازیان انگل جنس ایکتیوف تیریوس ( Ichthyopthirius ) ایجاد می شود که باعث بروز گسترده لکه های کوچک سفیدرنگ در سرتاسر بدن و باله ها در میان مبتلا میگردد.

لکه های سفید به خودی خود موجودات بیماری زا نبوده بلکه کیست هایی هستند که تک یافته ها پیش از آنکه به مرحله شنای آزاد برسند و بطورفعال ماهی میزبان خود را جستجو کنند، در آنها زیست میکنند. ایک رایج ترین بیماری اسکار هاست.

در مورد بیماری ایک دو نکته مثبت وجود دارد: نخست اینکه این بمیاری به سرعت ماهیان را نمیکشد و دیگر این که درمان آن آسان است. معمولا و نه همیشه؛ ابتلا به بیماری ایک پس از روبرو کردن ماهی با کاهش ناگهانی دما یا با تماس دادن آن با ماهی مبتلا به بیماری ایک بدون هیچگونه کاهش در دما رخ میدهد.

بیماری ایک به شدت قابل سرایت بوده و اگر یک ماهی در مخزن به این بیماری مبتلاست، مدتی نخواهد گذشت که سایرین نیز بدان مبتلا خواهند شد.

بهترین راه درمان بیماری ایک این است که از فروشنده حیوانات خانگی خود بهترین داروی درمان این بیماری را که در اختیار دارید خواستار شوید و از آن دارو طبق دستورالعمل کارخانه سازنده اش استفاده نمایید. امروزه چندین داروی عالی میتوان یافت که قادرند به زودی مخزن را از وجود ایک پاک نمایند.

ماهی اسکار بیمار ، بیماری سوراخ سر

بیماری مخملک

بیماری مخملک بیماری جدی تر است و درمان آن دشوارتر است، اما در عوض داروهای اختصاصی ضدمخملک خوبی نیز در بازار وجود دارد.

نشانه های بیماری های ایجاد شده توسط اُاُدینیوم به واسطه ظاهر شدن دانه های کوچک زرد متمایل به قرمز در سرتاسر بدن ماهی بیمار مشخص می شود و همین دانه ها باعث می شوند که پوست ماهی حالتی مخملی به خود بگیرد. بهترین راه جلوگیری از بروز بیماری مخملک، پاک و تمیز نگه داشتن آکواریوم است.

پر خوری اسکار سبب بیمار شدنش می شود

یکی دیگر از مشکلاتی که ماهی اسکار ممکن است بدان دچار شود و گهگاه در انسانها هم دیده می شود پرخوری است، هرچند که نمیتوان آن را دقیقا بیماری محسوب نمود.

اسکارها بسیار شکمو هستند و تا زمانی که شما غذا در اختیار آنها قرار دهید به خوردن ادامه خواهند داد و باید گفت که مثل انسانها، این پرخوری گاهی باعث بروز ناراحتی در اسکار می شود.

اسکاری که دچار سوءهاضمه شده ناخوشی خود را با بدرفتاری و امتناع از خوردن غذا نشان خواهد داد. ماهی مبتلا گاهی ممکن است که به شکلی عجیب در آب قرار بگیرد، مثلا مدتی بدون حرکت بماند یا در حالی که سرش به سمت پایین است به شنا بپردازد.

حالت اخیر اغلب با یک کج شدن بدن همراه می شود که در اینصورت ماهی کاملا در حالت عمودی در آب قرار نمیگیرد. گاهی اسکاری که بیش از اندازه غذا خورده است، اقدام به حرکت دورانی یا غلتیدن در سرتاسر آکواریوم خواهد کرد و حتی گاهی ممکن است که مقداری از مواد غذایی را از دهانش بیرون دهد.

بهترین درمان برای سوءهاضمه این است که مدتی به ماهی غذا ندهید تا نشانه های ناراحتی برطرف شود و از آن به بعد فقط مقادیر بسیار کم غذا و ترجیحا غذای زنده در اختیارش گذاشته شود.

در مدت زمانی که به ماهی اسکار غذا نمیدهید، بهتر است که نور آکواریوم ضعیف باشد و یا این که در تاریکی کامل قرار گیرد و عملی انجام ندهید که به ماهی تنش وارد شود. برخی از صاحبان اسکارها سعی میکنند که درد شکم ماهی خود را با افزودن مقداری نمک خالص به آب برطرف نمایند که البته انجام این کار ضرورتی ندارد.

چگونه ماهی اسکار خود را سالم نگه دارید

بهترین راه برای داشتن اسکارهای سالم و بانشاط این است که از افراط کردن در هر شکل آن بپرهیزید. این زیاده روی ممکن است در مورد محدوده ی دمایی اعمال شود و یا مقدار و نوع غذایی که در اختیار ماهی قرار میگیرد، با ویژگیهای کیفی آب.

اگر آب محتوی ماهی را زیاد سرد یا بیش از حد گرم نکنید به ماهی بیش از اندازه غذا ندهید، ماهی را با روبرو کردن با ماهی بیمار؛ آلوده نسازید، پیش از گنجایش مخزن، در آن ماهی نگهداری نکنید و از شلوغ کردن آن بپرهیزید و اگر از متراکم شدن مواد آلاینده در مخزن ماهی جلوگیری نمایید، آن وقت بیماری های بسیار معدودی ممکن است به سراغ ماهی های شما بیابند.

اگر از اسکارها به خوبی نگهداری کنید، برای سالها باعث سرگرمی و تفریح شما خواهند شد و حتی یک ارتباط متقابل از نوع رفتار ماهیها با شما برقرار میکنند و ممکن است هزاران بچه اسکار هم برایتان تولید نمایند؛ اما اگر از آنها بد نگهداری کنید، همان زجری را به شما میدهند که شما به آنها داده اید.

بیماری های باکتریایی و قارچی اگر به سرعت درمان نشوند میتوانند سبب نابودی بافت باله ها شوند.

کسانی که در زمینه آسیب شناسی ماهی فعالیت میکنند معتقدند که هگزامتیا، از آغازیان تاژک دار؛ احتمالا عامل اولیه بوجود آمدن بیماری «سوراخ در سر» یا هگزامیتیازیس که معمولا در اسکارها و سایر سیکلیدهای بزرگ دیده می شود می باشد. این بیماری را میتوان از طریق خوراندن داروی Flagyl به ماهی درمان نمود.