بیماری چشم سگ و راه های درمان آن را به طور کامل بشناسید

بیماری چشم سگ ها انواع مختلفی دارد که در ادامه با آن آشنا می شویم. چشم سالم و طبیعی، حالت شفاف، روشن و درخشان و عاری از ترشحات دارد.

اکثر نشانی ها و علائم بیماری ها ابتدا در ناحیه سر و صورت نشان داده می شوند.ترشحات غیر طبیعی چشم و تراوشات بینی نیز از دیگر علائم برخی از بیماری ها هستند. علاوه بر آن تغییر در میزان اشتها،نحوه غذا خوردن و رفتار حیوان نشان دهنده ی نشان دهنده وجود مشکل و بیماری در نواحی مختلف بدن می باشد. بیماری های عفونی از طریق عطسه، سرفه، تماس مستقیم حیوان با بیماران دیگر ویا از طریق ظروف آب و غذای آلوده منتقل می شوند.

در انتقال آلودگی و تماس با مدفوع، استفراغ و وسایل آلوده نیز نقش مهمی دارند. توله سگ ها به واسطه عدم ایمنی کافی در برابربیماری ها، بیشتر مستعد عوارض گوناگون هستند. لذا توصیه می شود افرادی که اقدام به نگهداری توله های جدید در کنار سگ های مسن می کنند. برای حفظ سلامتی توله ها حتما با دکتر دامپزشک مشورت نمایند.

تورم ملتحمه

قرمز شدن چشم حیوان یکی از علائم اولیه مشکلات و بیماری های چشمی است که برای درمان در ساده ترین حالت از قطره های چشمی استفاده می شود.

ولی برای مشکلات شدید و جراحات اورژانسی نیاز به اقدامات جراحی روی چشم می باشد.یکی از علل عمده عوارض چشمی التهاب شدید غشاء داخلی سطح پلک های می باشد که سبب قرمزی ، تورم، خارش و آبریزش از چشم خواهد شد. با توجه به حساسیت شدید چشم در برابر بیماری ها لازم است صاحب حیوان به بیماری های چشمی توجه خاص نماید و مشکلات چشمی را جدی گرفته و در رابطه با درمان آن ها با دامپزشک هماهنگی نماید.

علل بیماری

حساسیت به گرده گیاهان، تماس با گرد و غبار هوا، مکان های آلوده، قارچ ها و دیگر عوامل میکروبی علل بروز التهاب ملتحمه می باشد.

• عفونت های باکتریایی اغلب سبب تولید ترشحات غلیظ زرد یا سبز رنگ از گوشه چشم می شوند.
• عوامل مستعد کننده ی ژنتیکی نیز از علل التهاب ملتحمه می باشند.مثلا انتروپیون( Entropion) یا برگشتگی پلک ها به سمت داخل و اکتروپیون (Ectropion ) یا برگشتگی پلک ها به سمت خارج از علل مستعدد کننده می باشند.در زمان بروز انتروپیون قرار گرفتن بخشی از بافت خارجی پلک روی سطح کره چشم ، سبب تحریک سوزش و خارش می شود و در نهایت سبب ایجاد زخم در ناحیه خواهد شد . این حالت در سگ های جوان و مخصوصا تا سن 6 ماهگی بیشتر دیده می شود. شدت عوارض حاصله از اکتروپیون کمتر است و بیشتر در نژاد هایی مثل بلود هوند ( Blood bound) دیده می شود. در زمان بروز اکتروپیون غشاء داخلی پلک که به صورت طبیعی در زیر پلک پنهان می باشد در سطح بیرونی قرار می گیرد. این بافت ظریف و حساس در زمان تماس با عوامل عفونی و گردوخاک ، بادهای شدید ملتهب می شود.
• دیستیشیازیس ( Distichiasis) یک حالت ارثی است که به واسطه ی وجود یک ردیف مژه اضافه در حاشیه پلک ایجاد می شود و اکثرا در نژاد های کوچک مانند کوکر اسپانیل و پی کی نز مشاهده می گردد. مژه های اضافی با سطح داخل کره چشم تماس یافته و سبب تخریش در ناحیه و ایجاد عوارض گوناگونی می شوند. معمولا جراحی و برداشت مژه های اضافی تنها راه درمان این بیماره می باشد.
• فرو رفتن اجسام خارجی مانند براده های زبر یا ذرات خشن گیاهان و گرده های آن ها در چشم نیز می تواند سبب اشکالات جدی شود که این حالت در سگ های شکاری و ان هایی که در علفزارها و خارج از محیط منزل نگهداری می شوند بیشتر مشاهده می شود. این سگ ها مخصوصا به اکتروپیون بیشتر مبتلا می شوند.
• التهاب ملتحمه در سگ های مبتلا به کاتاراکت با ویروس دیستمیر هم بیشتر دیده می شود.
• به علت وجود علل متعددی که برای مشکلات چشمی وجود دارد و حساس بودن چشم در برابر بیماری ها بهتر است با دکتر داپزشک مشورت نمایید. توصیه می شود چشم های سگ را مرتب تمیز نموده و درمان های توصیه شده توسط دامپزشک را به دقت انجام دهید.

درمان های گیاهی

در مورد کاهش قرمزی و خارش چشم می توان از چای تهیه شده از برگ تمشک استفاده کرد یا یک قطره روغن کبد ماهی را در روز به کار برد و در چشم چکانید.2-3 قطره آب خیار هم می توان 3-4 بار در روز در چشم چکانیدتا سبب تسکین حساسیت و آلرژی شود.

بیماری چشم سگ

زخم های قرنیه ( CORNEAL ULCERS )

سایش لایه سطحی قرنیه را زخم قرنیه گویند. برای ایجاد این زخم ها دلایل گوناگونی وجود دارد و جزء سومین مشکلات شایع چشمی در سگ ها هستند. خراش و سایش سطح قرنیه و اجسام خارجی مانند دانه و گرده گیاهان و علف ها که در زیر پلک سوم حیوان جایگزین می شوند از علل مستعد کننده بیماری هستند. علاوه بر آن بازی های خشن بین حیوانات مخصوصا توله ها نیز می تواند به صورت اتفاقی سبب ایجاد جراحت در قرنیه شود.حساس شدن قرنیه به بعضی از شامپوها یا وارد شدن مو به داخل چشم در زمان حمام کردن نیز سبب مشکل خواهند شد. لذا توصیه می شود قبل از حمام کردن از پماد های  چشمی برای مراقبت از سطح قرنیه استفاده شود. برخی از خصوصیات خاص ژنتیکی مانند چرخش مژه ها به طرف داخل چشم و انتروپیون ( برگشت پلک به طرف داخل) نیز سبب آسیب به داخل قرنیه می شوند. در برخی از نژادهای خاص مثلا براکیو سفال که دارای بینی به داخل فرورفته و چشم های بزرگ و گرد هستند نیز به علت عدم پلک زدن مناسب زخم در قرنیه ایجاد می شود. علائم بیماری شامل لوچی و انحراف کره چشم، تراوش زیاد اشک قرمزی و تورم در چشم می باشد. به علت رشته های فراوان عصبی در چشم در این موارد حیوان از درد شدید رنج می برد.

آنچه دامپزشک می تواند انجام دهد

• توسط نوار های مخصوص و استریل رنگی ابتدا دامپزشک اقدام به رنگ آمیزی ناحیه مجروح نموده که در این حالت به رنگ سبز روشن در می آید و سپس دامپزشک درمان اختصاصی را در این مورد انجام می دهد.عموما با اتخاذ روش های درمانی مناسب و به موقع زخم های سطحی پس از گذشت 3-5 روز بهبود می یابند.درمان عمومی شامل تجویز آنتی بیوتیک های موضعی چشمی می باشد تا از گسترش عفونت های باکتریایی جلوگیری نماید.برای بررسی وضعیت زخم و کنترل التیام چند روز پس از درمان، دکتر دامپزشک مجددا توسط نوار های مخصوص سطح قرنیه را رنگی و مشخص نموده و از روند التیام مطلع می شود. در صورت عدم مراقبت کافی و درمان به موقع امکان گسترش عفونت، سوراخ شدن قرنیه و حتی کوری حیوان وجود خواهد داشت.

کاتاراکت یا آب مروارید ( cataracts )

کاتاراکت بیشتر در سگ ها متداول است. عدسی در پشت مردمک قرار دارد و کاملا شفاف می باشد. که وظیفه ی آن تمرکز نور روی شبکیه است تا در نهایت تصاویر به مرکز بینایی در مغز منتقل شوند. در صورت فساد سلول های عدسی و کدورت عدسی کاتاراکت ایجاد می شود و در این حالت بینایی دچار اختلال شده و حیوان کور خواهد شد.

علل بیماری

• التهاب چشم در اثر ضربه یا عوامل عفونی
• بیماری دیابت
• کاتاراکت هایی که به واسطه پیری (GERIATRIC) ایجاد می شود.
• کاتاراکت های وابسته به نژاد های خاص و در سن جوانی (Guvenile) که بیشتر در نژادهایی مانند کوکر اسپانیل( CocKer spaniel)، پودل (poodle)، سیبرین هاسکی ( Siberian husky) دیده می شود، همگی از علل بیماری هستند.

علائم بیماری چشم سگ ( Dog Eye Disease )

تغییر در رنگ یک یا هر دو چشم و تبدیل شدن به رنگ سفید یا آبی مایل به خاکستری .

آن چه دامپزشک می تواند انجام دهد

• لازم است پس از معاینه هرچه زودتر عمل جراحی کاتاراکت انجام شود تا سبب کمک به حفظ سلامت چشم و درمان بیماری حیوان شود.با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا عدسی را تخریب می کنند. که به نام روش Phacoemulsitication  نامیده می شود. سپس به کمک یک دستگاه مکنده قطعات عدسی را خارج می کنند که میزان موفقیت با انجام این روش بیش از 90% بوده و بینایی حیوانی حفظ می شود.
• قبل از اقدام به جراحی، دامپزشک توسط الکتروتینوگرام وضعیت چشم را ارزیابی می کند.
• در رابطه با مشکلات ژنتیکی چشمی مانند آتروفی پیشرونده شبکیه بنابر پیشنهاد دامپزشک بهتر است حیوان عقیم شود و از جفتگیری آن ممانعت به عمل آید تا بیماری در توله ها مشاهده نشود.

توجه

کاتاراکت جوانان که در سن پایین اتفاق می افتد قابل درمان بوده و می توان به کمک قطره های کورتیزون لنز را شفاف کرد و بینایی را به حالت اولیه بازگردانید. ولی در نوع غیر قابل درمان کاتاراکت به واسطه آسیب های غیر قابل برگشت به عدسی امکان درمان وجود ندارد.کاتاراکت جوانان در نژاد های خاصی دیده می شود.

):CHERY EYA AND DRY EYE حالت چشم گیلاسی و خشکی چشم

بعضی از سگ ها مستعد برخی از بیماری های چشمی هستند که یک نمونه از آن پرولاپس غده اشکی پلک سوم می باشد و به عبارت دیگر یک نوع هیپرتروفی و رشد غده ای است و چون از گوشه داخلی چشم یک توده کروی و متمایل به صورتی رنگ بیرون می زندو تقریبا به اندازه یک گیلاس کوچک است بدین نام خوانده می شود.

خشکی چشم نیز در اثر کمبود یا فقدان ترشح اشک ایجاد می شود و در اصطلاح چشم پزشکی KCS=Keratoconjunctivitis نامیده می شود.

بیماری چشم سگ

چشم گیلاسی

• سگ و گربه علاوه بر پلک بالا و پایین دارای پلک سومی هم هستند که از زاویه داخلی چشم منشاء می گیرد و مانند برف پاکن شیشه اتومبیل عمل نموده و در محافظت از چشم نقش مهمی دارد. علاوه بر آن این پلک دارای غده ای است که حدود 30% اشک را برای بخش قدامی چشم و قرنیه تولید و از آن ها محافظت می نماید. در زمان بروز بیماری غده مذکور حالت چشم گیلاسی اتفاق می افتد.
• هنوز در مورد علت اصلی بروز این حالت اختلاف عقیده وجود دارد ولی برخی از متخصصین عقیده دارند که این مشکل زمینه ژنتیکی داشته و در برخی از نژادها مانند کوکر اسپانیل، بیگل، بولداگ و پیکی نز بیشتر از بقیه نژاد ها دیده می شود ولی در برخی از نژاد های دیگر مانند Great hound، BLOOD hound و Basset hound  هم این بیماری بیشتر دیده می شود. البته بروز ضربه به چشم نیز می تواند یکی از علل مستعد کننده این بیماری باشد که در مورد آن بین محققین بحث است.
• در سگ های مبتلا به این بیماری غده اشکی پلک سوم به صورت قرمز رنگ و مشابه تکه ای گوشت که شبیه گیلاس کوچکی است نمایان می شود و از زاویه داخلی چشم قابل مشاهده است که به طرف خارج برگشته است.ممکن است پس از گذشت مدتی چشم دیگر نیز به این حالت مبتلا شود که بیشتر در سگ های کمتر از یک سال این حالت دیده می شود. با بروز این بیماری ترشحات شفاف و موکوسی همراه با قرمزی و تورم چشم مشاهده می شود.
• برای درمان بیماری با عمل جراحی غده به محل طبیعی بازگردانیده می شود که غده عملکرد طبیعی خود و تولید اشک را به عهده داشته و از خشکی چشم جلوگیری می شود.
• درمان های دیگر شامل برداشت غده با عمل جراحی است ولی در این حالت اشک به میزان کافی ترشح نشده و چشم مستعد خشکی و عوارض بعدی خواهد شد.گاهی با گذشت زمان و پس از 2-3 هفته بیماری خود به خود بهبود میابد ولی در برخی موارد هم منجر به عفونت های شدید خواهد شد. برای درمان و اطلاع از وضعیت عمل بهتر است با دامپزشک متخصص در این موارد مشورت نمایید.

بیماری چشم سگ

خشکی چشم ( Dog Eye Disease )

• ترشح اشک برای حفظ سلامتی چشم و قرنیه لازم ضروری می باش، چون تغذیه و اکسیژن رسانی قرنیه توسط اشک انجام می شود. فقدان لایه محافظ اشک سبب بروز عوارض جدی و شدید خواهد شد و خشکی چشم را به دنبال دارد.از عوارض عمده خشکی چشم، زخم قرنیه و رسوب مواد رنگی در آن ناحیه می باشد که سبب کاهش میزان بینایی و یا در نهایت کوری خواهد شد. سگ های مبتلا به خشکی چشم پلک ها را بسته و مرتب چشم خود را تنگ می کنند. که این حالت مانند زمانی است که ما در روز های طولانی با پلک های نیمه بسته چشم های خود را در برابر باد و طوفان محافظت می کنیم . برای بررسی و تشخیص این بیماری از روشی اختصاصی که توسط آن در مدت یک دقیقه میزان اشک تولید شده اندازه گیری می شود، استفاده می گردد. علل متعددی سبب ایجاد خشکی در چشم می شوند که شامل کم کاری غده تیروئید،عفونت غدد اشکی به واسطه ویروس دیستمپر و بیماری های سیستم ایمنی (مانند سرطان) می باشند.
• برای درمان از آنتی بیوتیک های موضعی و داروهای ضد التهاب جهت کنترل عفونت های ثانویه باکتریایی چشم می توان استفاده نمود. قطره های اشکی مصنوعی نیز سبب لغزنده سازی سطح قرنیه خشک شده می شوند.
• در صورت عدم پاسخ به درمان های اولیه، روش جراحی توصیه می شود که در این روش از ترشحات غده بزاقی پاروتید برای درمان خشکی چشم استفاده می شود.
• در صورت انجام درمان مناسب و به موقع پیش آگهی در مورد بیماری خشکی چشم خوب است ولی در صورت عدم درمان مناسب سبب زخم های شدید قرنیه، عفونت های باکتریایی و در نهایت کوری خواهند شد.

بیماری چشم سگ