نحوه ی راه اندازی آکواریوم آب شور ; با ذکر مراحل و جزئیات

راه اندازی آکواریوم آب شور یکی از پیچیده ترین و پر مخاطره ترین مسائلی است که در مطالب مربوط به آکواریوم های آب شور مطرح می شود. در ادامه ی بحث به ذکر مراحل و جزئیات راه اندازی این نوع آکواریوم ها می پردازیم.

مراحل راه اندازی آکواریوم آب شور

1-ابتدا شیشه ی آکواریوم را با یک دستمال تمیز نم دار پاک کنید. از به کار بردن سفید کننده ها یا سایر مواد شیشه شو جدا خودداری نمایید. برای دستیابی به نتیجه ی بهتر می توانید از محصول PH Minuse تولید شده توسط شرکت های مختلف استفاده نمایید.

2-شن موردنظر خود جهت بستر آکواریوم را با آب کاملا داغ چندین بار شستشو نمایید تا املاح و احتمالا هرگونه میکروب باکتری های مضر همراه آنها از میان برود. همچنین می توانید برای اطمینان بیشتر این شن را با مخلوط آب و مایع سفیدکننده شستشو داده و پس از چند بار آبکشی با آب سرد در مقابل آفتاب پهن نمایید و پس از 1 الی 2 روز روشن را جمع آوری نموده، مجددا با آب داغ شستشو داده و به داخل آکواریوم انتقال دهید.

در صورت استفاده از مایع سفیدکننده مطمئن شوید که شن ها خوب شسته شده و اثری از مایع سفیدکننده باقی نمانده است. می توانید در ظرف شستشوی شن مقداری کاندیشنر (ضد کلر) بصورت دو برابر دز معمولی آن ریخته و اجازه دهید تا شن به مدت 6 الی 12 ساعت در مخلوط آب و کاندیشنر باقی بماند و در این حالت اثری از مایع سفیدکننده باقی نخواهد ماند.

3-پدیا فیلتر وول را پس از شستشو با آب ولرم در خانه ی اول سامپ قرار دهید.

4-مواد فیلتری یا مدیای مورد نظر جهت قرار دادن در سامپ را نیز پس از شستشوی دقیق دخل کیسه های توری پلاستیکی قرار داده و به داخل سامپ انتقال دهید. بخش اورفلو را نیز با بیوبال پر کنید و بر روی بیوبال ها مقداری پد قرار دهید تا از وارد شدن غذا و سایر اجسام معلق در آب به داخل اورفلو جلوگیری شود.

5-اسکیمر، موج سازها واترپمپ را در جای مناسب خود نصب نمایید و از صحت عملکرد آنها مطمئن شوید. جهت انتخاب هریک از این تجهیزات به بخش معرفی تجهیزات آکواریوم مراجعه کنید و نکات توصیه شده را رعایت نمایید.

6-سپس نمک مخصوص تهیه آب شور را در یک ظرف مجزا باتوجه به دستورالعمل با آب مخلوط نمایید. معمولا به ازاء هریک کیلوگرم نمک معادل 30 لیتر آب بسته به نوع نمک نیاز خواهید داشت. بهتر است حتما به جای آب شهری از آب تصفیه شده با فیلترهای RO استفاده کنید.

در مورد آکواریوم های آب شور کوچک و نانو می توانید از آب معدنی نیز استفاده کنید زیرا به دلیل کم حجم بودن آنها هزینه ی زیادی نخواهد داشت. در صورت استفاده از آب شهری استفاده از ضد کلر مناسب امری ضروری خواهد بود. پس از حل کردن نمک در آب فیلتر شده آن را به داخل آکواریوم انتقال دهید.

می توانید جهت اطمینان از عدم نشتی در تانک و سیستم لوله کشی در ابتدا آکواریوم را با آب شیرین پر و واترپمپ آن را راه اندازی کنید و پس از گذشت یک روز و اطمینان از عدم وجود نشتی در سیستم، نمک را به آرامی در مقابل موج ساز به داخل آکواریوم بریزید تا کم کم حل شود. از ریختن مقدار زیاد نمک بصورت یکجا در آکواریوم بپرهیزید.

جهت تنظیم میزان شوری یا وزن مخصوص آب می توانید از یک غلظت سنج دقیق کمک بگیرید. وزن مخصوص مناسب در دمای 25 درجه سانتی گراد معمولا بین 1.020 و 1.024 می باشد. در دمای بالاتر می بایست آب دارای وزن مخصوص کمتری باشد. پس از ریختن نمک در آب در ابتدا آب غبارآلود خواهد بود که جای نگرانی نیست زیرا پس از گذشت چند ساعت و کارکردن واترپمپ آب شفاف می شود.

7-با استفاده از یک پمپ هوای مناسب و یک یا دو سنگ هوا به آکواریوم اکسیژن رسانی کنید تا رشد و تکثیر باکتری های مسئول چرخه ی نیتروژن تسریع شود. پس از کامل شدن چرخه ی نیتروژن پمپ هوا را خاموش کنید.

8- جهت شروع به کار سریعتر چرخه ی نیتروژن می بایست آمونیاک به آب وارد شود که این کار را میتوان از سه طریق انجام داد.

الف) مقداری غذای ماهی بر روی پد که در خانه ی اول سامپ قرار داده اید بریزید (در حدود 10 گرانول به ازای هر 100 لیتر آب آکواریوم یا معادل آن از غذاهای پولکی). غذاهای حاوی پروتئین زیاد مناسب تر خواهند بود.

ب-مقداری لایوراک تصفیه شده در حدود 1 الی 2 کیلوگرم به ازای 100 لیتر از حجم آکواریوم در داخل آکواریوم قرار دهید. دقت نمایید که لایوراک حتما تصفیه شده باشد و در صورتی که از تصفیه بودن آن مطمئن نبودید مقدار آن را کم کنید.

ج- مقداری آمونیاک مخصوص آکواریوم آب شور که توسط برخی شرکت ها تولید می شود به داخل سامپ بریزید. متاسفانه این محصول در ایران در دسترس نیست.

نتایج بدست آمده از تست آب را با جدول فوق انطباق دهید و وضعیت آکواریوم را مشخص نمایید. هریک از مراحل فوق در حدود 3 الی 5 روز طول خواهد کشید و در مجموع و با احتساب زمان شروع تولید آمونیاک روش استفاده از گوشت میگو نیز وجود دارد که ما توصیه نمی کنیم زیرا احتمال بروز بیماری های قارچی در آکواریوم زیاد می شود. در گذشته این روش بسیار متداول بود اما تحقیاقت اخیر نشان میدهد که به دلیل گفته شده روش مناسبی نیست. ما استفاده از سنگ زنده را توصیه می کنیم زیرا حاوی گروههای مختلف باکتری های مفید هستند و چرخه ی نیتروژن را سریعتر راه اندازی می کنند.

9-پس از گذشت 7 الی 10 روز با استفاده از کیت تست، آب آکواریوم آب شور را تست نمایید. استفاده از کیت تست های دقیق و قابل اعتماد به دلیل نقش بسیار حیاتی آنها در نشان دادن وضعیت آب آکواریوم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در ابتدا میزان آمونیاک/ آمونیومن NH4/NH4 و نیتریت NO2 را تست بزنید. 4 حالت زیر وضعیت های مختلف چرخه ی نیتروژن و نحوه ی آماده شدن آب را به ترتیب نشان میدهد:

وضعیت های مختلف چرخه ی نیتروژن و نحوه ی آماده شدن آب آکواریوم آب شور

25 الی 30 روز زمان تکمیل چرخه ی نیتروژن می باشد. البته با استفاده از روش های تسریع چرخه ی نیتروژن و محصولات حاوی باکتری های زنده زمان تکمیل چرخه 10 به الی 15 روز کاهش می یابد. در روش استفاده از سنگ زنده جهت تسریع چرخه ی نیتروژن که نیازی به افزودن باکتری زنده ندارد، زمان آماده شدن آب در حدود 10 الی 12 روز طول خواهد کشید. البته بستگی به وضعیت سنگ های زنده نیز دارد. در صورت تصفیه نبودن سنگ ها ممکن است این زمان بیشتر شود.

همچنین در روش استفاده از غذای ماهی که نیاز به استفاده از محصولات حاوی باکتری زنده دارد زمان تکمیل چرخه ی نیتروژن در حدود 15 الی 18 روز خواهد بود. به این نکته دقت داشته باشید که تست آمونیاک و نیتریت آب در هفته ی اول راه اندازی آکواریوم نتیجه ی صحیح نخواهد داشت زیرا هنوز چرخه ی نیتروژن در این مرحله شروع نشده است به همین دلیل میزان نیتریت و آمونیاک آب، صفر یا در حد مجاز می باشد و این به معنی آماده بودن آب جهت افزودن ماهی نیست.

همه چیز در مورد سیستم فیلتراسیون آکواریوم آب شور

انتخاب سیستم روشنایی مناسب برای آکواریوم آب شور

نقش نیترات گیر و فسفات گیر ها در آکواریوم آب شور

10-در این مرحله چیدمان و دکوراسیون آکواریوم را با اضافه نمودن سنگ زنده به میزان دلخواه و کافی تکمیل نمایید. برای آکواریوم های فیش اونلی یک کیلوگرم سنگ زنده به ازای هر 10 لیتر آب و برای آکواریوم های مرجانی نیز یک کیلوگرم به ازای هر 4 الی 8 لیتر آب می تواند مناسب باشد.

پس از چیدن لایوراک ها ممکن است مجددا سطح آمونیاک و نیتریت افزایش یابد که امری طبیعی است. اما در مدت زمان کوتاهی که البته به وضعیت سنگ های زنده بستگی دارد چرخه ی نیتروژن مجددا کامل شده و به تعادل می رسد.

11-پس از تکمیل شدن چرخه ی نیتروژن یعنی حذف آمونیاک و نیتریت، اصطلاحا گفته می شود که آب آکواریوم آب شور آماده شده است یعنی آماده ی اضافه نمودن ماهی می باشد اما ما توصیه می کنیم هرگز در این مرحله به آکواریوم خود ماهی یا سایر بی مهرگان را اضافه نکنید زیرا سطح نیترات بسیار بالا بوده و از میزان KH,PH آب اطلاعی ندارید. به همین دلیل هر سه پارامتر را تست زده و نتایج آن را یادداشت کنید.

مطمئنا سطح نیترات بیشتر از حد مجاز خواهد بود زیرا مقدار بسیار زیادی نیتریت در مرحله ی آخر چرخه ی نیتروژن تبدیل به نیترات شده است به همین دلیل در ابتدا 30 الی 40 درصد از آب آکواریوم را با استفاده از آب RO تعویض کنید و مجددا نیترات را تست بزنید. در صورتی که میزان نیترات کمتر از 40 میلی گرم در لیتر بود به سراغ دو پارامتر دیگر بروید اما در حالتی که نیترات بالاتر از حد مجاز بود، مجددا تعویض آب انجام دهید تا سطح نیتارت به کمتر از 40 میلی گرم در لیتر برسد. سپس KH,PH آب را تست زده و سطح آنها را تنظیم کنید.

12-با کامل شدن چرخه ی نیتروژن و پایین آمدن سطح نیترات به کمتر از 40 میلی گرم در لیتر، روش کنترل نیترات دلخواه خود (تعویض آب، روش کشت جلبک ATS، رفیوجیوم یا نصب دستگاه دنیتراتور و یا ترکیب چند روش) را با توجه به مشخصات و نیازمندی های هریک انتخاب و آن را در آکواریوم اجرا نمایید.

13-پس از اجرای مرحله ی فوق و پایین تر آمدن نیترات به کمتر از 20 میلی گرم در لیتر، آکواریوم آماده ی اضافه نموده ماهی است. اجرای مرحله ی قبل یعنی اجرای یکی از روشهای کنترل نیترات و کاهش سطح آن به کمتر از 20 میلی گرم در لیتر (به غیر از روش تعویض آب) در حدود 30 الی 40 روز زمان خواهد برد و ممکن است تحمل چنین زمانی برای بیشتر افراد سخت باشد زیرا بیشتر آکواریوم داران در ابتدای راه اندازی آکواریوم شور و شوق وافری جهت راه اندازی هرچه سریعتر آکواریوم دارند.

در این حالت می توانید هر روز (در حدود 40 درصد) تعویض آب انجام دهید (3 الی 4 بار تعویض آب کافی خواهد بود) و پس از پایین آوردن سطح نیترات به کمتر از 20 میلی گرم در لیتر (که در این حالت 3 الی 4 روز طول خواهد کشید) و اجرای یکی از روش های کنترل نیترات در آکواریوم، ماهی های دلخواه خود را به آکواریوم اضافه نمایید.

14-در صورت تمایل به نگهداری انواع بی مهرگان و مرجان ها باید سایر پارامترهای آب شامل کلسیم، منیزیوم، فسفات، سیلیکات، آهن و ید را با استفاده از کیت تست های دقیق تست زده و سطح آنها را تنظیم نمایید (در خرید و اضافه نمودن مرجان یا شقایق به آکواریوم عجله نکنید، بهتر است این کار را حداقل 3 الی 4 ماه پس از راه اندازی آکواریوم انجام دهید).

چند نکته ی مهم در خصوص افزودن آبزیان به آکواریوم آب شور

• لیستی از ماهیان دلخواه خود تهیه و ماهیان را به ترتیب اولیت انتخاب و خرید نمایید. اولویت اول با ماهیان آرامتر و کوچکتر می باشد. از خرید تعداد زیاد ماهی بصورت همزمان خودداری کنید.
• ماهیان هم خانواده به ویژه دلقک ماهیان را بصورت همزمان به آکواریوم آب شور اضافه نمایید و در صورتی که حجم آکواریوم کمتر از 200 لیتر باشد بهتر است از خرید ماهیان هم خانواده بپرهیزید. در صورتی که امکان خرید و معرفی ماهیان هم خانواده بصورت همزمان به هر دلیلی وجود نداشت باید در ابتدا ماهیان کوچکتری را خریداری کنید و ماهیان بعدی را با سایز بزرگتر انتخاب و خریداری نمایید.
• ماهیان خود را از بین ماهیان خصوصیات رفتاری و تغذیه ای مشترک انتخاب نمایید. به عنوان مثال از نگهداری ماهیان تهاجمی در کنار ماهیان آرام و یا ماهیان کند مانند اسب های دریای در کنار ماهیان سریع خودداری کنید.
• در انتخاب ماهیان توجه به نیازهای زیستی و محیطی آنها را فراموش نکنید. به عنوان مثال جراح ماهیان نیاز به آکواریوم بزرگ، فضای شنای زیاد و جریان آب شدید دارند و یا دراگونت ها (ماندارین ها) نیاز به سنگ زنده ی فراوان و غنی دارند و در صورت عدم فراهم نمودن این شرایط ماهی ها دچار استرس شده و بیمار خواهند شد حتی اگر شرایط شیمیایی آب در بهترین وضعیت باشد.
• برای آکواریوم های مرجانی ماهیان کوچک را انتخاب نمایید زیرا ماهیان بزرگ حتی اگر دارای رفتار آرام نیز باشند با حرکت در آکواریوم و برخورد با مرجان ها موجب لیز خوردن آنها و افتادن مرجان ها به کف آکواریوم می شوند
• مرجان ها را حداقل 4 الی 5 ماه پس از کامل شدن چرخه ی نیتروژن و خرید ماهی ها به آکواریوم اضافه نمایید.
• ماهی ها و به ویژه مرجان ها را قبل از قراردادن در آکواریوم به خوبی و با حوصله آب به آب نمایید تا شرایط جدید موجب بروز استرس در آنها نشود.
• به هنگام افزودن ماهی ها و مرجان ها به آکواریوم، لامپ های اصلی آکواریوم را خاموش کنید و بهتر است لامپ ها تا روز بعد خاموش باشند.
• تا 24 ساعت بعداز افزودن ماهی به آکواریوم از غذا دادن به آنها خودداری کنید.
• به هنگام انتقال ماهی به داخل آکواریوم از گرفتن ماهی با دست پرهیز کنید زیرا موجب آسیب دیدن لایه ی مخاطی روی پوست ماهی شده و آن را در مقابل حمله ی عوامل بیماری زا بی دفاع می کند و احتمال بیمار شدن ماهی را افزایش میدهد.
• از افزودن بیش از حد ماهی به آکواریوم خودداری نمایید زیرا موجب بهم خوردن تعادل پارامترهای مهم آب مانند نیترات و فسفات می شود.