دستگاه استریل و کلسیم ری اکتور در آکواریوم آب شور

در این مطلب قصد داریم تا با تعدادی از بهبود دهنده های آب آکواریوم از جمله دستگاه استریل UV ، دستگاه استریل ازن و کلسیم ری اکتور آشنا شویم.

دستگاه استریل آکواریوم UV

در آب های اقیانوس وجود نور خورشید نعمت بسیار بزرگی محسوب می شود. نور خورشید به دلیل داشتن اشعه ی مافوق بنفش خاصیت میکروب کشی داشته و بسیاری از موجودات میکروسکوپی مضر را از بین می برد.

اما در آکواریوم های خانگی به دلیل عدم امکان تابش مستقیم نور خورشید و حتی مضر بودن آن، از دستگاه استریل آکواریوم مخصوص و لامپ های یو وی استفاده می شود که با تولید این اشعه انواع میکروب ها، جلبک های تک سلولی، انگل ها، باکتری ها و قارچ ها از بین می روند. این لامپ ها به نحوی ساخته شده اند که جریان آب از نزدیک آنها (در حدود 6 میلی متری) عبور می نماید. بیشتر شدن این فاصله مانع از عملکرد صحیح دستگاه می شود.

از آنجا که این لامپ های درصدی از باکتری های مفید معلق در آب را نیز از بین می برند بهتر است در صورت نصب آکواریوم مدت زمان روشن بودن آنها را بصورت پلکانی افزایش دهید، بهترین روش مراجعه به دفترچه راهنمای همراه محصول است.

چند نکته در مورد استریل کردن آکواریوم با دستگاه UV

بهترین و کارآترین مدت زمان استفاده از دستگاه استریل UV در طول شبانه روز در حدود 5 الی 7 ساعت می باشد.

بهتر است لامپ UV را در 6 الی 8 ماه تعویض نمایید.

شدت جریان عبور آب از داخل دستگاه را باتوجه به میزان اشاره شده در دفترچه راهنمای همراه دستگاه تنظیم نمایید. شدت جریان عبوری می بایست بسیار آرام و کند باشد تا خاصیت استریلیزه کنندگی اشعه UV تاثیرگذار باشد.

دقت نمایید که دستگاه استریل آکواریوم UV فقط قادر خواهد بود تا میکروب ها، قارچ ها و انگل های شناور در آب را که از درون دستگاه و مقابل لامپ عبور می نمایند از بین ببرد و تاثیری بر انگل ها و قارچ های موجود بر روی پوست و بدن آبزیان نخواهد داشت.

به همین دلیل استفاده از این دستگاه در درمان بیماری ها تاثیری نداشته و فقط جهت پیشگیری از بیمار شدن ماهیان مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر مزایای بالا، دستگاه UV با از بین بردن جلبک های معلق در آب به شفاف شدن آب آکواریوم کمک بسیار زیادی می کند.

متاسفانه در مورد این دستگاه اطلاعات نادرست بسیار زیادی در بازار وجود دارد به نحوی که به بسیاری از افراد توصیه می شود دستگاه را یک ساعت در هفته و یا حداکثر نیم ساعت در روز روشن نمایند و دلیلذ آن را از بین رفتن باکتری های مفید اعلام می کنند.

این در حالی است که بیش از 90 درصد باکتری های مفید مسئول در چرخه ی نیتروژن، در سیستم فیلتراسیون مواد فیلتری، شن و لایوراک ها لانه گزینی می کنند و تعداد باکتری های مفید شناور در آب در حدی نیست که با روشن بودن دستگاه استریل آکواریوم UV و از بین رفتن آنها وضعیت بیولوژیک آب تحت تاثیر قرار گیرد.

از طرف دیگر میتوان با افزایش تدریجی و پلکانی میزان روشن بودن دستگاه نیز این وضعیت را تعدیل نمود.

باتوجه به مزایای این دستگاه، استفاده از آن به ویژه در آکواریوم های مرجانی توصیه شده و می تواند بسیار مفید باشد.

دستگاه استریل آکواریوم ازن

گاز ازن (O3) شکل بسیار ناپایدار و سه اتمی گاز اکسیژن (O2) است که دارای قدرت اکسیدکنندگی فوق العاده ای می باشد. اتم اضافی اکسیژن به سرعت از مولکول خود جدا شده و مواد سمی و سایر مواد ترکیبی در آب آکواریوم را اکسیده می کند. این ویژگی ازن موجب می شود که این گاز به عنوان یک استریلیزه کننده قوی شناخته شود.

هرگونه عامل بیماری زا، هاگ جلبک ها، باکتری ها و سایر موجودات تک سلولی شناور در آب که در تماس با این گاز قرار بگیرند از بین می روند. معمولا از گاز ازن در آکواریوم های عمومی بسیار بزرگ استفاده می نمایند.

دستگاه های تولیدکننده ی این گاز هوای محیط را گرفته و اکسیژن موجود در آن را توسط الکترودهای الکتریکی خاصی به گاز ازن تبدیل می نمایند و سپس این گاز را از درون یک محفظه ی مخصوص که محل عبور آب آکواریوم می باشد عبور می دهند و یا آن را به ورودی دستگاه اسکیمر وصل می نمایند. به این ترتیب با این دستگاه آب آکواریوم استریل خواهد شد.

توصیه می شود که دستگاه استریل ازن را به همراه کنترل کننده ی ریدوکس (نسبت بین اکسیداسیون و کاهش مواد) استفاده نمایید تا میزان فعالیت و ازن سازی دستگاه کنترل شود. همچنین بهتر است قبل از انتقال آب به داخل آکواریوم آن را توسط ذغال اکتیو فیلتر نمایید تا گاز ازن باقی مانده در آب و یا مواد مضر تولید شده ناشی از ناسیون (Ozinisation) بیش از حد، توسط ذغال جذب و دفع شوند.

گاز ازن با یون های کلسیم، منیزیوم، آهن و منگنز واکنش نشان داده و مانع از حل شدن آنها در آب می شود. به دلیل قدرت بالای گاز ازن در اکسیده نمودن مواد در صورت روشن بودن بیش از حد دستگاه ازن ساز، ممکن است مواد پلاستیکی که در معرض این گاز قرار می گیرند تغییر حالت و رنگ دهند.

با توضیحات داده شده، دستگاه استریل ازن در آکواریوم های کوچک و خانگی قابل استفاده و یا قابل کنترل نبوده و باتوجه به قدرت اکسیدکنندگی بسیار بالای گاز ازن می تواند با مشکلات و یا حتی مضراتی همراه باشد. معمولا از دستگاه ازن ساز در آکواریوم های عمومی بزرگ و یا آکواریوم فروشی هایی که در آنها چندین تانک به یکدیگر متصل می شوند استفاده می نمایند.

کلسیم ری اکتور

کلسیم یکی از مهمترین عناصر موجود در آب محسوب می شود که علاوه بر تاثیر آن بر آلکالینیتی و PH، توسط مرجان ها و سخت پوستان جهت ساخت اسکلت و رشد و نمو نیز مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از راه های افزودن کلسیک به آب آکواریوم نصب دستگاه کلسیم ری اکتور می باشد.

درون این دستگاه از سنگ های آهکی مانند آراگونیت یا کربنات کلسیم استفاده می کنند. همچنین برای دستیابی به نتیجه ی بهتر با نصب یک کپسول CO2 و تزریق گاز دی اکسیدکربن بصورت منظم و یکنواخت به داخل دستگاه شرایط مناسب جهت تولید کلسیم مهیا می شود.

برای آزادسازی کلسیم موجود در بافت سنگها نیاز به محیطی اسیدی است که گاز دی اکسید کربن این شرایط را ایجاد می نماید. در محیط اسیدی ایجاد شده، کلسیم در آب حل شده و به آکواریوم انتقال می یابد. همچنین گاز دی اکسیدکربن تولید شده در این فرآیند نیز مصرف می شود و خطری از جهت ازدیاد آن در آب آکواریوم وجود نخواهد داشت.

برای کنترل میزان کلسیم حل شده در آب می توان میزان عبور آب از داخل فیلتر یا میزان تزریق گاز CO2 به داخل فیلتر را کاهش داد. نصب این دستگاه باتوجه به هزینه ی بالای خرید آن، در آکواریوم های بزرگ که انواع مرجان ها و بی مهرگان در آنها نگهداری می شوند توصیه می شود، زیرا این گونه آکواریوم ها به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارند که تامین آن از منابع دیگر هزینه زیادی خواهد داشت.

در صورت نصب این دستگاه به موارد زیر دقت نمایید

قبل از راه اندازی دستگاه، میزان کلسیم، KH,PH آب را تست زده و یادداشت نمایید.

پس از نصب دستگاه، میزان ورودی گاز دی اکسیدکربن را یک قطره در هر ثانیه و ورودی آب به داخل دستگاه را نیز 1 الی 2 لیتر در هر ساعت تنظیم نمایید.

یک روز بعد، میزان ورودی گاز دی اکسیدکربن را یک قطره در هر ثانیه و ورودی آب به داخل دستگاه را نیز 1 الی 2 لیتر در هر ساعت تنظیم نمایید.

یک روز بعد، میزان PH آب خروجی از دستگاه را تست بزنید. سطح PH آب باید برابر 6.5 باشد. در صورت بالارت بودن آن باید میزان گاز CO2 را افزایش دهید تا PH خروجی دستگاه به عدد 6.5 برسد. 3 الی 4 روز پس از تنظیم سطح PH دستگاه، میزان کلسیم و KH آب آکواریوم را تست بزنید. در صورت عدم تغییر، میزان گاز CO2 و خروجی آب را افزایش دهید و یا در صورت افزایش بیش از حد این پارامترها، میزان گاز CO2 یا آب عبوری از دستگاه را کاهش دهید.

سطح دی اکسیدکربن وار شده به داخل کلسیم ری اکتور را بصورت منظم کنترل کنید، زیرا ورود بیش از حد این گاز موجب کاهش PH و اسیدی شدن بیش از حد آب آکواریوم می شود. بنابراین با نصب دستگاه PH سنج دیجیتال، امکان نظارت مداوم بر آن را فراهم نمایید.

افزایش سطح CO2 در آب آکواریوم علاوه بر اسیدی نمودن آب، موجب رشد جلبک های ناخواسته نیز می شود، بنابراین میتوان برای جلوگیری از بروز هرگونه اتفاقی خروجی دستگاه کلسیم ری اکتور را قبل از وارد شدن به سامپ به فیلتر یا ظرف دیگری که حاوی کربنات کلسیم باشد انتقال داد.

برخی مواد فیلتری دارای فسفات هستند. بنابراین در انتخاب آنها دقت نمایید که در غیر این صورت سطح فسفات آب افزایش خواهد یافت. برای کنترل این موضوع می توانید میزان فسفات موجود در خروجی دستگاه را با سطح فسفات آکواریوم بسنجید. در صورت بالاتر بودن میزان فسفات در آب خروجی از دستگاه، باید مواد فیلتری مورد استفاده را تعویض نمایید.